مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)

بدون شک در دنیای امروز نظرسنجی و تحقیقات افکار عمومی به عنوان ابزار و شیوه ای شناخته می شود که نبض جامعه و تغییر و تحولات افکار عمومی را منعکس می کند و می توان آن را به مثابه ابزاری تأثیرگذار درجهت بازخورد عمومی، انعکاس تمام نمای نظر مردم و نیز فرایند سیاست گذاری عمومی و اجتماعی قلمداد نمود. 

نظرسنجی مجرا و بستری برای مشارکت شهروندان در امر سیاست گذاری و حکمرانی است. آن فرصتی است که به شهروندان داده می شود تا به صورت غیرمستقیم و ناشناس با کارگزاران، سیاست گذاران و برنامه ریزان حرف بزنند و آنچه را که در ذهن و درون خود دارند، هویدا سازند. از طرف دیگر، سیاست گذاران به چگونگی و کم و کیف داوری شهروندان نسبت به سیاست ها، برنامه ها، راهبردها و گفتمان هایی که در مقام نظر و عمل به تحقق آنها کمر همت بسته اند، آشنا می شوند.

باید اضافه کرد، نظرسنجی و تحقیقات افکارعمومی نه تنها به عنوان ابزاری موثر و کلیدی در بهبود شفافیت و پاسخگویی مطرح است و فرایند تعامل و ارتباط بین حاکمیت و مردم را تسهیل می نماید، بلکه این فرصت را به سیاست گذاران و برنامه ریزان در بخش حاکمیتی، عمومی و حتی محلی می دهد تا تصمیمات و سیاست ها را قبل از اجرا، پایش و ارزیابی نمایند و سیاست ها را هم راستا با نیازها و توقعات مردم و شهروندان جهت دهند و راهبری نمایند و از تبعات منفی و زیانبار تصمیمات بکاهند و بازندگان سیاست ها و برنامه ها را به حداقل و برندگان را به حداکثر برسانند.

 کاربرد تحقیقات افکار عمومی و نظرسنجی فقط محدود به بخش ها و سیاست های عمومی و دولتی نیست، بلکه شرکت ها و بخش های خصوصی نیز به دنبال شناخت افکار عمومی، نگرش ها و رفتارهای مشتریان و ذی نفعان شرکت یا موسسه خویش هستند و از این طریق بنا دارند، راهبردهای بازاریابی و فروش را متناسب با ذائقه، نگرش و رفتار مشتریان خود تنظیم نمایند. 

رسالت مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) با داشتن 31 شعبه فعال در 31 استان کشور که ذیل معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی استان ها تعریف می شوند، از سال 1380 به منظور توسعه تحقیقات افکار عمومی و طرح های نظرسنجی تشکیل شده است و تلاش می کند ضمن اجرای طرح های نظرسنجی و تحقیقات افکار عمومی در سطوح مختلف، ملی، منطقه ای و محلی، مسئولان و سیاست مداران، دانشگاهیان و نخبگان را نسبت به افکار عمومی و تحولات جامعه حساس نماید. به بیان دیگر ارائه تصویر درست و واقعی از متن جامعه و شنیده شدن صدای شهروندان از طریق تولید و انتشار داده‌های واقعی با رعایت اصل امانتداری و بی‌طرفی و پل زدن بین جامعه و بدنه دانشگاهی و علمی کشور رسالت اصلی ایسپا را شامل می شود.

ساختار تشکیلاتی

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) زیر نظر رئیس جهاددانشگاهی است و توسط هیئت مدیره اداره می شود. ایسپا دارای سه معاونت «پژوهشی»، «سنجش و آمار» و «پشتیبانی» است.

وظیفه تدوین چهارچوب مفهومی و چهارچوب نظری در طرح های نظرسنجی و تحقیقات افکار عمومی، طراحی پرسشنامه، تجزیه و تحلیل داده‌­ها و گزارش‌­نویسی، ترجمه کتب، گزارش‌­ها و نتایج نظرسنجی‌­های خارجی و بین­‌المللی و نیز تحلیل ثانویه داده ­های موجود و استخراج گزارش‌های موضوعی از داده ها بر عهده معاونت پژوهشی است. معاونت پژوهشی ایسپا دارای پنج گروه مطالعاتی با عناوین «فرهنگ سیاسی و انتخاباتی»، «فرهنگ و دین»، «توسعه اجتماعی»، «سبک زندگی و رسانه» و «افکار عمومی ایران» است و در موضوعات و محورهای مختلف از جمله «فرهنگ سیاسی و رفتار انتخاباتی»، «مسائل و آسیب­‌های اجتماعی»، «مطالعات فرهنگ دانشگاهی»، «مطالعات فرهنگ و دینداری»، «فضای مجازی و رسانه»، «زنان و خانواده»، «به­زیستن، رفاه و کیفیت زندگی»، «مطالعات توسعه شهری»، «مطالعات و تحقیقات بازار»، «مطالعات ارزیابی و اثربخشی» و ...وارد شده و فعال است.  ایسپا به منظور تعامل با بدنه دانشگاهی کشور شورای مشورتی علمی را تشکیل داده است. این شورا به منظور بهره گیری از نظرات و دیدگاه های متخصصان دانشگاهی در تمام مراحل نظرسنجی (تدوین چارچوب مفهومی، طراحی پرسشنامه، شیوه های گرداوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل داده ها) تشکیل شده و در طول سال جلسات منظمی را برگزار می‌­کند.

 وظیفه گردآوری داده ها و اطلاعات در ایسپا بر عهده معاونت سنجش و آمار است. این معاونت از گروه پرسشگری، گروه آمار و نمونه‌­گیری و گروه هماهنگی و نظارت بر امور شعب تشکیل شده است. گردآوری اطلاعات در 31 استان کشور، جذب و آموزش پرسشگران، تهیه طرح های فنی نمونه­‌گیری در سطوح ملی، منطقه‌ای و محلی، نظارت بر صحت گردآوری اطلاعات توسط پرسشگران، بازبینی و کنترل آماری داده‌ها و نیز مدیریت شعب استانی ایسپا از وظایف اصلی معاونت اجرایی محسوب می شود.

 یافته ها و نتایج یک طرح نظرسنجی در قالب اینفوگرافی، موشن گرافی، فکت شیت، خبر، جستار و یادداشت کوتاه، در سایت و رسانه های اجتماعی ایسپا (فضای مجازی)، روزنامه ها، خبرگزاری ها و سایت های خبری منتشر می گردد و نتایج طرح ها، عمومی سازی می گردد. وظیفه انتشار یافته ها و نتایج نظرسنجی ها، تبلیغات و اطلاع رسانی، ارتباط و تعامل با سازمان ها و نهادهای عمومی و دولتی، بدنه علمی و دانشگاهی کشور و نخبگان و پژوهشگران و نیز برگزاری همایش ها، جشنواره و نشست های علمی و تخصصی بر عهده اداره حوزه ریاست و روابط عمومی است.

دستاوردهای مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)

ثمره دو دهه فعالیت جهادگران دانشگاهی در مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، اجرای بیش از 2700 طرح نظرسنجی در زمینه های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در سطوح مختلف محلی، منطقه ای و ملی و نیز آموزش و تربیت پرسشگران جوان و دانشجو در 31 استان کشور است. گفتنی است تاکنون طیف وسیعی از نهادها و سازمان های تصمیم ساز و تصمیم گیردر بخش دولتی و نیز شرکت های خصوصی از نتایج این طرح ها بهره مند شده اند.