به گزارش روابط عمومی ایسپا، وبینار «روابط عمومی، سواد رسانه ای و افکارعمومی » به مناسبت هفته روابط عمومی به همت مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران شعبه همدان، روابط عمومی جهاددانشگاهی همدان و خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا منطقه همدان یکشنبه 2 خرداد 1400 برگزار شد.

دکتر احمد یحیایی محقق، مشاور و مدرس حوزه ارتباطات با بیان اینکه انقلابیون کبیر فرانسه مطرح کردند حکومت‌ها نمی‌توانند صدای خدا باشند بلکه صدای مردم هستند، تصریح کرد: با این تفکر در سه چهار قرن اخیر جمهوری دموکراتیک راه‌اندازی شد.

دکتر یحیایی ادامه داد: افکار عمومی با نظام‌های مردم محور است و اساس چنین نظام‌هایی مردم هستند، افزود: جوامع باز افکار عمومی را آزادانه می‌پذیرند، همچنین افکال عمومی بحثی نو است.

وی در تعریف افکار عمومی بیان کرد: زمانی که اکثریت ۷۰ درصدی مردم یک جامعه در مورد یک پدیده یک نظر دارند افکار عمومی شکل می‌گیرد، به عنوان مثال در شرایط کنونی کشور بحث انتخابات مهم است و شرکت کردن یا عدم شرکت مردم می‌تواند پیام مهمی برای حاکمیت و جهان داشته باشد.

این محقق با اشاره به اینکه افکار عمومی وارد دنیای پست مدرن می‌شود و رکن اول در جوامع مدنی و فرامدرن است، افزود: افکار عمومی بر رسانه‌ها نظارت می‌کند و این امر به دلیل وجود اینترنت در زندگی افراد است که هر فرد را به یک رسانه تبدیل کرده است.

وی ادامه داد: اینترنت کمک کرده هر فرد یک رسانه قدرتمند داشته باشد و قدرت افکار عمومی را افزایش داده است و در نتیجه افکار عمومی قدرتمند شده‌اند، افکار عمومی قدرت بلامنازع است و می‌توان آن را فریب داد بنابراین افکار عمومی صدای مردم است.

این مدرس روابط عمومی با اشاره به اینکه افکار عمومی برای افراد و سازمان‌ها مهم است، بیان کرد: افکار عمومی برای حکومت‌ها مهم‌تر است زیرا می‌تواند قدرت حکومت را ضعیف یا قوی کند که این امر حتی با رفتارهای ذهنی و نه تنها عینی امکان‌پذیر است.

یحیایی با بیان اینکه افکار عمومی بنیان کاهش یا افزایش یک نظام است و بحث اقتدارگرا و سیاسی محسوب می‌شود، گفت: در سطح جهان رسانه های بزرگ و قدرتمندی وجود دارد که افکار عمومی جهانی را شکل می‌دهند و اگرچه رسانه‌ها در ۵۰ سال پیش قدرتمندتر بودند و امروز به آن اندازه قدرت ندارند اما هنوز هم قوی هستند.

وی با اشاره به اینکه افکار عمومی که امروز در دنیا درباره ایران ساخته می‌ شود متعلق به رسانه‌های بزرگ است، گفت: آنچه در روابط عمومی مهم است بحث افکار عمومی در روابط عمومی است‌

یحیایی با تأکید بر اینکه روابط عمومی باید صدای مردم را بشنود، خاطرنشان کرد: روابط عمومی باید گوش بیشتر و زبان کمتری داشته باشد و با افکار عمومی لینک شود اما متأسفانه روی شنیدن تمرکز نکردند و به دنبال بالابردن کانال‌های سازمان خود هستند.

وی با بیان اینکه یکی از نشانه‌های جامعه جهان سومی بودن این است که شنونده خوبی نیستند و علاقه‌ای به شنیدن انتقادات ندارند، مطرح کرد: روابط عمومی باید اولین اساس را بر شنیدن صدای مشتری و مردم بگذارد و از شنیدن انتقادات لذت ببرد و مردم‌داری را درک کند.

این محقق اضافه کرد: قوانین و مقررات افکار عمومی را شکل می‌دهد و روابط عمومی‌ها نیز باید به این موضوع اهمیت بدهند، همچنین به حرف‌های رهبران غیررسمی و نخبگان جامعه و اتفاقات و بحران‌ها توجه کنند.

این مدرس روابط عمومی اظهار کرد: روابط عمومی‌ اگر بخواهد پیشرو باشد باید در سازمان خود تصمیم‌ساز باشد و اگر تصمیم سازی نکند نمی‌تواند راهبردی و استراتژیک باشد.

وی با تأکید بر اینکه روابط عمومی اگر مردم محور باشد بهتر است تا رسانه محور، گفت: آنچه افکار عمومی را شکل می‌دهد رهبران فکری هستند که پیام مهمی دارند، رسانه‌های حرفه‌ای به رهبران فکری با ایده‌های جدید نزدیک شده و صدای مردم را می‌شنوند.

یحیایی شرح داد: یکی از مشکلاتی که از سال ۱۹۵۰ به بعد در دنیا به وجود آمد این است که رسانه‌ها در اختیار قدرت قرار گرفتند و تلاش کردند افکار عمومی را از این طریق شکل دهند، از طرفی زمانی یک رسانه می‌تواند ناظر بر قوای سه‌گانه باشد که رسانه آزاد و بی طرف بوده و به قدرت سیاسی و اقتصادی وابسته نباشد.

 دکترای علوم ارتباطات اجتماعی بیان کرد: امروزه افکار عمومی مهمتر از قبل است و هر چه به جلو می‌رویم قدرتش بیشتر می‌شود مردم نیز ابزاری برای حرف زدن پیدا کرده‌اند و به نحو عالی از آن استفاده می‌کنند.

دکتر داوود زارعیان بنیانگذار انجمن متخصصان روابط عمومی ایران نیز در این وبینار با اشاره به اینکه افکار عمومی از موضوعات بسیار مهم و جذاب امروز است، اظهار کرد: افکار عمومی از ارتباطات میان فردی شروع شده و ادامه پیدا می‌کند.

دکتر زارعیان اضافه کرد: ارزش هر جامعه به کیفیت افکار عمومی آن جامعه بستگی دارد به عبارت دیگر هر جامعه شایسته همان افکاری است که دارد اگر مردم ایران در جریان حوادث غیرمترقبه بسیج می‌شوند بیانگر عشق و محبت در جامعه ایرانی است و اگر مردم کشوری در برابر ظلم سکوت می‌کنند نشان دهنده این است که مدنیت در آن کشور مرده است.

وی در ادامه به ویژگی‌های افکار عمومی اشاره کرد و افزود: افکار عمومی پیچیده است، ارائه تعریف دقیق و کامل از آن مشکل است، ناپایدار و متزلزل است، فراموش‌کار، مبهم و ناپایدار است، گاهی فریب‌کار، داغ و ملتهب و گاهی صمیمی و دیرپاست.

این دکترای علوم ارتباطات اجتماعی درباره توانمدی‌های سواد رسانه‌ای بیان کرد: تجزیه تحلیل انتقادی در بهره‌مندی و تولید پیام‌های رسانه‌ای، شناخت فرستنده و زمینه‌های شکل‌گیری پیام رسانه‌ها از جمله این ویژ‌گی‌ها است.

زارعیان درباره عوامل موثر در تشکیل افکار عمومی اظهار کرد: رسانه‌ها، ارتباط میان فردی، رهبران افکار و گروه‌های فشار از جمله عوامل موثر در تشکیل افکار عمومی هستند.

وی با مطرح کردن اینکه در مواجهه با رسانه‌ها چگونه باید رفتار کنیم، گفت: به هیچ وجه به قضایا ساده نگاه نکنیم بلکه موضوعات را مورد بررسی و کنگاش قرار دهیم.

زارعیان در ادامه با اشاره به اینکه روابط عمومی باید سواد رسانه‌ای خود را بالا ببرند تا بتوانند جامعه را آموزش دهند، یادآور شد: رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها باید واقعیت‌ها را ببینند و بر اساس آن برنامه‌ها را پیش ببرند.

وی با تأکید بر اینکه تمام متن‌های رسانه‌ای ساخته می‌شوند، گفت: این اتفاق برای مدیریت افکار عمومی است، علاوه بر این موضوع سواد رسانه‌ای و دانش حرفه‌ای بسیار مهم است که باید مدنظر تمام دست‌اندرکاران حوزه‌های ارتباطی باشد و اگر در این زمینه کوتاهی شود آسیب جدی به سلامت افکار عمومی وارد می‌شود.

زارعیان شرح داد: یکی از بزرگترین آسیب‌ها در این روزها این است که رسانه‌ها جانبدارانه و مخاطبان کورکورانه عمل می‌کنند و‌ همه در فضای مجازی به فرستنده اخبار و اطلاعات تبدیل شده‌ایم که به فضای مسموم حوزه رسانه دامن می‌زنیم.

وی با اشاره به اینکه همه باید به جای مخاطب مفعول بودن به مخاطب فعال تبدیل شویم و با گزینش‌گری از کانال‌های خبری به این حوزه کمک کنیم، افزود: روابط عمومی باید تولیدکننده خلاق باشد و اطلاعات درست را به مخاطب منتقل کند.

زارعیان درباره ارتباط میان فردی موثر بر شکل‌گیری افکار عمومی گفت: گفت‌وشنودها، همانندسازی، اقناع و پویایی گروهی از جمله این موارد است. همچنین گروه فشار گروه‌هایی هستند که سمت رسمی ندارند و تحت عنوان مردم، گروه یا انجیوها فعالیت می‌کنند و حتی ممکن است اطلاعات کاملی از موضوعات نداشته باشند اما مخالفت خود را اعلام می‌کنند.

وی در رابطه با ویژگی‌های رهبران فکری هم بیان کرد: این افراد در درون گروه نسبت به سایرین فعال‌تر هستند، از رسانه‌ها بیشتر استفاده می‌کنند و به لحاظ تحصیلات کمی بالاتر از گروه خود هستند، رهبران فکری در جوامع فعالند و در مواقعی مانند انتخابات فعال‌تر می‌شوند‌.

زارعیان در ادامه با اشاره به اینکه رمانی که به نیاز مخاطبان در کشور پاسخ نمی‌دهیم به سمت رسانه‌های خارجی می‌روند و اگر مخاطب از رسانه خودی راضی باشد این اتفاق نمی‌افتد، مطرح کرد: رسانه‌های مکتوب در انتخابات اثرگذار نخواهند بود و رسانه‌های مجازی اطلاعات را منتشر می‌کنند، قطعا در این دوره زمانی اطلاعات اشتباه نیز منتشر می‌شود بنابراین نباید تنها به یک رسانه اعتماد کرد.

بنیانگذار انجمن متخصصان روابط عمومی ایران ادامه داد: اگر در دوران انتخابات رسانه ملی جانبداری را کنار بگذارد شاید مردم به آن اعتماد کنند و امیدواریم در جریان انتخابات بی‌طرفانه عمل کند.