محمد عاملی، پژوهشگر مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)

وضعیت دو کاندیدا (دونالد ترامپ و جو بایدن)

مردم آمریکا برای انتخاب چهل و ششمین رییس جمهورشان در سوم نوامبر (13 آبان) به پای صندوق‌های رای خواهند رفت. مطابق با نتایج مرکز تحقیقات پیو از نظر مردم امریکا این دوره از رقابت‌های ریاست جمهوری حساس‌ترین دوره در دو دهه اخیر بوده است. 

اما حساسیت ‌های این دوره از انتخابات ریاست جمهوری، حال و هوای خاصی به آن بخشیده است. در مقایسه با ر‌ؤسای به مراتب جوان‌تر و شاداب‌تر چند دوره قبل، نزاع این دوره از انتخابات ریاست جمهوری را باید نبرد پیرمردها برای تصرف میز رییس جمهوری آمریکا دانست. به نظر می¬رسد مهمترین محرک این دوره از انتخابات و بازیگر نقش نخست آن، شخصیت نامتعارف رییس جمهور فعلی آمریکا «دونالد ترامپ» است. رفتارهای ترامپ نه تنها برای طرفداران اغلب محافظه کارش منشاء انگیزه و شور انتخاباتی بوده است، که مخالفانش را نیز از سر عناد به تحرک وا داشته است. از این نظر باید ترامپ را مرد نخست نمایش و کارزار انتخاباتی آمریکا دانست که سیاست های وی دوست و دشمنانش را همزمان به وجد و خشم آورده است. طبق نتایج نظرسنجی مرکز تحقیقات پیو که در تاریخ 23 جولای 2020 اجرا شده، 67 درصد از طرفداران بایدن به دلیل مخالفت با ترامپ، طرفدار بایدن شده اند و فقط 33 درصد به خاطر خود بایدن از او طرفداری می¬کنند. در مقابل 76 درصد از طرفداران ترامپ به خاطر علاقه به خود او به جمع طرفدارانش پیوسته اند و فقط24 درصد به خاطر مخالفت با بایدن به اردوگاه طرفداران ترامپ پیوسته اند.

 جامعه آمریکا مانند هر جامعه دیگری متشکل از شکاف های بالقوه و بالفعلی است که نقش تعیین کننده در ساختار اجتماعی و سیاسی جامعه آمریکا ایفا می کنند. تضادهایی که بیشتر از هر زمان دیگری در انتخابات ریاست جمهوری خود را نشان می دهد. اغلب  شکاف  نژادی، مذهبی، طبقاتی و در مقیاس تاثیرگذاری کمتری شکاف جنسیتی و نسلی را تاثیرگذارترین متغیرهای دخیل در فرایند انتخابات امریکا تلقی می کنند. تداخل این متغییرها با یکدیگر، مشخصا شکاف نژادی، باعث خواهد شد رفتار انتخاباتی مردم آمریکا صورت پیچیده¬تری به خود بگیرد. در یاداشت بعدی به سهم هریک از این گروه ها در انتخابات پیش روی آمریکا پرداخته خواهد شد.  

 گرایش‌های حزبی پروتستان‌ها در انتخابات آمریکا

برای تحلیل رفتار انتخاباتی مردم آمریکا مقرون به صرفه ترین راه، مطالعه رفتار انتخاباتی از منظر مذاهب رایج در جامعه آمریکاست. این دسته بندی گذشته از تمایزهای صرفاً اسمی، تا حد قابل توجهی مشخص کننده شکاف‌های دیگر اجتماعی در جامعه آمریکاست. «فرانک نیوپورت» یکی از تحلیل گران رفتار انتخاباتی مرکز تحقیقات پیو، هویت مذهبی در امریکا را مشابه یک عروسک تو در توی روسی می‌داند که به دنبال گشودن یک عروسک، عروسک‌های بیشتری درون آن ظاهر می شود. 

عمده‌ترین جامعه مذهبی آمریکا پروتستان ها هستند، که حدودا 52 درصد از جمعیت جامعه آمریکا را تشکیل می‌دهند و 45 درصد از آنها بزرگسالانی هستند که می توانند در انتخابات آمریکا شرکت کنند. یکی از شاخه های مهم مذهب پروتستان پیروان مذهب کلیسای انجیلی یا همان اونجلیک‌ها هستند. این بخش از جامعه مذهبی آمریکا را می توان هسته سخت جریان سیاسی محافظه کار و مصمم‌ترین پشتیبان حزب جمهوری‌خواه دانست. در انتخابات سال 2016، هشتاد درصد پیروان این شاخه از پروتستان‌ها به ترامپ رای داده اند و بر اساس دو نظرسنجی صورت گرفته توسط مرکز تحقیقات پیو و موسسه نظرسنجی گالوپ به ترتیب 82 و 76 درصد از اونجلیست‌ها به ترامپ رای خواهند داد. نظرسنجی ها نشان می دهد 60 درصد شاخه دیگر پروتستان¬ها یعنی جریان اصلی (Mainline) که دربرگیرنده سایر شاخه های غیر اونجلیستی می شود، اقدامات ترامپ را تایید می کنند و طبیعتاً جزء حامیان او در انتخابات محسوب می شوند. 

در مورد پروتستان های سیاه پوست داستان کاملا متفاوت است. بر اساس نتایج نظرسنجی موسسه گالوپ 84 درصد پروتستان های سیاه پوست مخالف اقدامات ترامپ هستند و مطابق با نظرسنجی مرکز پیو 88 درصد پروتستان های سیاه پوست گفته اند به جو بایدن رای خواهند داد. نتایج به دست آمده از آراء سال 2016 نیز نشان می دهد 89 درصد کل سیاه پوستان حامی «هیلاری کلینتون» بوده اند. انتخاب خانم «کاملا هریس» به عنوان یک سیاه پوست باپتیست (شاخه ای از مذهب پروتستان) احتمالا باعث شود برخی از آراء سیاه پوستان پروتستان به سبد کاندیدای دمکرات‌ها برود. 24 درصد جمعیت اسپانیایی تبارهای آمریکا را پروتستان ها تشکیل می دهند که جمعا 4 درصد کل جمعیت رای دهنده را تشکیل می دهد. به نظر می رسد این جمعیت گرایش سیاسی خاصی را در انتخابات نشان نمی دهند و باید آنها را در زمره  آرایی دانست که بین دو حزب در نوسان هستند. در مجموع با منطق تمایزات مذهبی به نظر می رسد طرفداران ترامپ شامل کلیشه معروفی است که پیش از این «سی رایت میلز» بدان اشاره کرده بود: مرد سفید پوست پروتستان. هرچند در این یاداشت کوتاه متغیر جنسیت مورد بررسی قرار نگرفته است، اما در یاداشت های بعدی به صورت مستقل به این موضوع پرداخته خواهد شد. 

 گرایش‌های حزبی کاتولیک ها در انتخابات آمریکا

کاتولیک ها در انتخاباتی آتی آمریکا چه نقشی خواهند داشت و گرایش حزبی‌شان آنها را به کدامیک از دو کاندیدای اصلی مبارزات انتخاباتی متمایل خواهد کرد؟ کاتولیک ها دومین گروه بزرگ مذهبی در ایالات متحده  هستند و تقریباً 22٪ از کل جمعیت ایالات متحده را تشکیل داده و در آخرین انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سال 2016 حدود 23٪ از آرای انتخابات ریاست جمهوری را تشکیل داده بودند.

 در ابتدا دانستن این نکته لازم است که جو بایدن یکی از معدود کاندیداهای کاتولیک در انتخابات ریاست جمهوری امریکاست. از میان  این چهار کاندیدا (آل اسمیت، جان اف کندی، جان کری و بایدن) تا اینجای کار از میان نامزدهای کاتولیک،  فقط کندی توانسته است پیروز انتخابات شود و اگر بایدن بتواند از پس کارزار سختی که پیش روی اوست سربلند بیرون بیاید، دومین رئیس جمهور کاتولیک آمریکا خواهد بود. اما کاتولیک بودن بایدن به هیچ روی به معنای این نیست که او در میان هم کشیان خود محبوبیتی فراتر از رقیب خود دارد. به نظر گرایش‌های حزبی کاتولیک ها تا حد زیادی تابع منطق نژادی است. ناگفته پیداست ترامپ نمی‌تواند چندان امیدوار به کسب آراء سیاه پوستان باشد، از این منظر تفاوت چندانی بین سیاه پوست کاتولیک و سیاه پوست پروتستان وجود ندارد، اما «فرانک نیوپورت» برای توضیح رفتار انتخاباتی کاتولیک های سفید پوست یک دسته بندی ساده را معیار قرار می دهد. به نظر او کاتولیک‌های آمریکا را از حیث اعتقادات مذهبی شان می توان به دو دسته تقسیم کرد: کاتولیک‌های سفیدپوست منفعل یعنی کسانی که خود را کاتولیک می‌دانند اما در مراسم مذهبی حضوری فعال ندارند، کاتولیک‌های سفیدِ فعال یعنی کسانی که در مراسم مذهبی حضوری فعال دارند. به تعبیری ساده‌تر کاتولیک‌های مذهبی و کمتر مذهبی. طبق نظرسنجی‌های انجام شده، کاتولیک‌های فعال 5 درصد رای دهندگان را تشکیل می‌دهند که دست برقضا به دلیل تعلقات مذهبی بیشتر به سمت نامزد محافظه کار و به ظاهر مذهبی انتخابات، یعنی دونالد ترامپ گرایش دارند. 62 درصد این بخش از جامعه کاتولیک طرفدار اقدامات ترامپ در 4 سال گذشته بوده اند. این تعلق خاطر به ترامپ در میان بخش کمتر مذهبی جامعه کاتولیک (سفیدپوست) که 8 درصد رای دهندگان را تشکیل می‌دهند، چندان پررنگ نیست و این می تواند فرصتی باشد برای رقیب لیبرال او که سهم خود را از آرای این جمعیت به دست آورد. 7 درصد آراء رای دهندگان کاتولیک نیز اسپانیایی‌تبارهایی هستند که مانند سایر خویشاوندان خود دل خوشی از رییس جمهور فعلی امریکا ندارند. 61 درصد این بخش از جامعه کاتولیک امریکا مخالف اقدامات ترامپ در چهارسال گذشته بوده‌اند. بخش قابل توجهی از این جمعیت ناراضی در ایالات پر نوسان آمریکا ساکن‌اند. جمعیتی نسبتاً قابل توجه که می‌تواند معادلات انتخاباتی را به نفع بایدن رقم بزند.