بخش دوم یافته ­های طرح ملی سنجش فرهنگ سیاسی مردم ایران؛ تمایل مردم به افزایش آزادی رسانه­ ها

 به گزارش روابط عمومی ایسپا، بخش ­هایی از نتایج طرح ملی سنجش فرهنگ سیاسی مردم ایران منتشر گردید. نتایج این پیمایش ملی نشان می دهد مردم ایران تمایل به آزادی رسانه­ ها دارند. این نتایج برگرفته از یک پیمایش ملی است که با جامعه آماری شهروندان  بالای 18 سال کشور(شهری و روستایی) و با تعداد نمونه آماری 4890 نفر در سال 1397 انجام شده است.  در این طرح بیش از 20 شاخص فرهنگ سیاسی مردم ایران مورد سنجش قرار گرفته است.  شاخص حمایت از آزادی رسانه ­ها با 4 گویه زیر مورد سنجش قرار گرفته است به گونه ای که در هر گویه پاسخگو می ­بایست نظر خود را بر روی طیف 5 قسمتی (کاملاً مخالفم، مخالفم، مردد، موافقم و کاملاً موافقم) اعلام می­نمود:

1. روزنامه‌ها و سایت‌ها بايد آزاد باشند تا واقعيت‌ها را، هر چه هست بنويسند و حكومت حق ندارد جلوي آن‌ها را بگيرد.

2. هر فرد يا گروهي حق دارد در روزنامه، مجله يا كتاب از حكومت، افراد و سازمان‌هاي وابسته به آن انتقاد كند.

3. وجود راديو و تلويزيون خصوصي در كشور که تحت كنترل دولت نباشد به نفع همه مردم ايران است.

4. حكومت حق ندارد مانع استفاده مردم از راديو و تلويزيون‌هاي خارجي يا اينترنت بشود. 

در هر کدام از گویه ­های فوق اگر کسی با گویه­ مورد نظرکاملاً مخالف باشد نمره 1 یعنی حمایت خیلی کم از آزادی رسانه­ ها  و اگر کسی با گویه مورد نظر کاملاً موافق باشد نمره 5 یعنی در گروه حمایت خیلی زیاد از آزادی رسانه ­ها دسته بندی ­شده است. در پایان از جمع 4 گویه مورد نظر شاخص حمایت از آزادی رسانه ها بر روی طیف 0 تا 100 محاسبه شده که هر چه نمره فرد به 0 نزدیک تر باشد نشان دهنده حمایت کم و هر چه به 100 نزدیک تر باشد نشان دهنده حمایت زیاد از آزادی رسانه ­ها است.

نتایج مربوط به شاخص حمایت از آزادی رسانه ­ها نشان می­ دهد در مجموع میانگین حمایت از آزادی رسانه­ ها بر روی طیف 0 تا 100 برابر با 64.94 بوده است از نقطه وسط طیف(عدد 50) بالاتر است. لازم به ذکر است میانگین این شاخص در پیمایش سال 1384 که با همین سؤالات انجام شده است برابر با 60.87 بوده است.

 یافته های تحقیق حاکی از آن است که حمایت مردان از آزادی رسانه ها اندکی نسبت به زنان بیشتر است به این ترتیب که میانگین حمایت زنان از آزادی رسانه ها 63.2 و میانگین حمایت مردان از آزادی رسانه­ ها 66.6 بوده است که این تفاوت از نظر آماری معنادار است. در بین گروه ­های سنی نیز با افزایش سن حمایت از آزادی رسانه ­ها کمتر می شود به این ترتیب که میانگین این شاخص در گروه سنی 18 تا 29ساله برابر با 68 و در گروه سنی بالای 50 سال برابر با 61 است. همچنین تحصیلات نیز باعث تفاوت در میزان حمایت از آزادی رسانه شده است به این ترتیب که میانگین این شاخص در بین افراد بی سواد 55 و در بین افراد دارای تحصیلات عالی(کارشناسی ارشد و دکتری) 72 بوده است.

در یکی از سؤالات مربوط به این شاخص، جمله «وجود راديو و تلويزيون خصوصي در كشور که تحت كنترل دولت نباشد به نفع همه مردم ايران است» به پاسخگویان ارائه شد که در مجموع 42.3 درصد موافق و 24.1 درصد مخالف این جمله بوده اند. مابقی نیز یا مردد بوده و یا اظهار نظر نکرده اند.

در یکی از سؤالات دیگر این شاخص 61.8 درصد مردم موافق این جمله بودند که «روزنامه‌ها بايد آزاد باشند تا واقعيت‌ها را، هر چه هست بنويسند و حكومت حق ندارد جلوي آن‌ها را بگيرد» و در مقابل 14 درصد هم مخالف بوده­اند. بقیه نیز یا مردد بوده و یا به سؤال پاسخ نداده ­اند.

قابل توجه است که موج دوم پیمایش ملی فرهنگ سیاسی مردم ایران به همت مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) و با مشارکت مرکز بررسی­ های استراتژیک ریاست جمهوری، معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری در اردیبهشت سال جاری انجام شد. موج اول پیمایش در سال1384 توسط ایسپا انجام شده است.