موسوی چلک گفت:

کم‌توجهی به حقوق کودکان/ استفاده از تمام ظرفیت‌ها در ترویج اخلاق اجتماعی

به گزارش روابط عمومي ايسپا به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا(، صبح امروز دوشنبه 2 مردادماه جاری، پانزدهمین سلسله نشست عصر گفت‌وگو با موضوع «ارزیابی انتقادی از واکنش افکار عمومی در ماجرای قتل آتنا» به همت مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، برگزار شد.

در این نشست سیدحسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی، فردین علیخواه، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه و محمد عاملی، حضور داشتند.

علیخواه با بیان اینکه در افکار عمومی اطلاعات زیادی در مورد آتنا مطرح شد، اما در مورد قاتل وی اطلاعات کمی در دسترس قرار گرفت، اظهار کرد: در مورد قاتل تنها در مورد جرائم قبلی او مطالبی منتشر شد، صرفا نباید موضوع را روانکاوانه بررسی کرد، باید در مورد راهکارها هم بحث شود، در این مورد هم باید گفته شود که غفلت‌های ما در آموزش مسائل جنسی به کودکان چه بوده است؟ و حتی باید تجاوز نکردن هم به مردان یاد داده شود.

ارائه طرحی برای رفع معضل بیکاری و آموزش حقوق کودکان

وی ادامه داد: دولت هم گرفتار و غرق این احساسات می‌شود و به جای ارائه طرحی برای آموزش مسائل جنسی به کودکان، حل معضل بیکاری، دست‌فروشی، حاشیه‌نشینی و ... تنها به یک دستور ویژه اکتفا می‌کند.

این استاد دانشگاه گفت: بحث تبعات فریم‌بندی این خبر در شبکه‌های اجتماعی، نگران‌کننده است. همچنین نوع برخورد با آسیب‌های اجتماعی، در طی سال‌های اخیر نگران‌کننده است.

علیخواه با اشاره به مطلبی با عنوان «موبایلت را زمین بگذار!» که در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است، تصریح کرد: باید به این مسئله توجه شود، وقتی در یک عروسی دعوا می‌شود، شخصی فیلم می‌گیرد و آن را پخش می‌کند، این در مورد خودکشی و سایر حوادث هم اتفاق می‌افتد و فکر نمی‌کنیم با پخش این فیلم‌ها ممکن است با سرنوشت افرادی بازی شود.

استفاده مثبت و صحیح از تلفن همراه

وی افزود: ترس از قربانی شدن، باعث شده وقتی یک کودک گم می‌شود تمام شبکه‌های اجتماعی از تصاویر او پر شود و یک هراس عمومی از این اتفاق ایجاد و همه‌جا درباره آن صحبت شود، این جریانات نگران‌کننده است. در این جلسات و سمینارها باید یاد دهیم می‌توان از تلفن همراه استفاده مثبت داشت و جهت آگاهی دادن به مردم از آن استفاده کرد، نه آنکه به وسیله آن یک زندگی از هم پاشیده شود.

سیدحسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی در ادامه این نشست با بیان دلایل فاجعه بودن حادثه قتل آتنا، اظهار کرد: وقتی امروز به حادثه آتنا نگاه می‌کنیم، باید دید؛ چرا موضوع آتنا تبدیل به قضیه‌ای شد که اهمیت موضوع را تا حدی بالا می‌برد که باعث می‌شود رئیس جمهور و سایر قوا به این موضوع ورود پیدا کنند.
دلایل فاجعه بودن قتل آتنا

وی ادامه داد: اگر می‌گویند این اتفاق یک فاجعه یا جنایت بوده به این دلایل است؛ از جمله آنکه نسبت به هر نوع رفتار بدی که در مورد کودکان اتفاق می‌افتد واکنش نشان می‌دهیم، این اتفاق آزار جنسی بوده، یک فرد متاهل اقدام به این کار کرده، سپس او را کشته و این اتفاق در شهر کوچکی مانند پارس‌آباد اتفاق می‌افتد که مردم، آتنا و امثال آتنا را می‌شناسند، بعدها ممکن است در شهری همچون تهران که ما همسایه خود را هم نمی‌شناسیم اتفاق بیفتد و سر و صدا به پا کند.

رسانه ملی عقب ماند

مشاور رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به جلوتر بودن شبکه‌های اجتماعی در انتشار این خبر، گفت: تلگرام اکنون توانسته جلوتر از سایر رسانه‌ها ورود پیدا کند، مردم ما نمی‌توانند بی‌تفاوت باشند، اگر بی‌تفاوت بودند باید شک می‌کردیم.

وی افزود: اکنون اگر خبرنگار صداوسیما به منزل خانواده آتنا می‌رود و شانه‌های پدر او را می‌فشارد و همراه او اشک می‌ریزد، می‌خواهد از این شبکه‌ها عقب نماند، ما در زمینه مدیریت رسانه عقب هستیم، این موضوع در حادثه ستایش، پلاسکو و ... دیده شد، برنامه نداریم.

موسوی چلک گفت: این حادثه نشان داد اگر در حوزه اجتماعی درست عمل نکنیم، با تبعات اجتماعی و سیاسی بسیاری روبرو خواهیم بود، شبکه‌های اجتماعی کاری کردند که رسانه‌های غربی زودتر از ما به تحلیل این حادثه پرداختند، حال آنکه تاکنون رسانه ملی تحلیل درستی از این موضوع نداشته است.

نداشتن آگاهی در واکنش به حوادث شبیه به قتل آتنا

وی با اشاره به نداشتن آگاهی مردم در واکنش به آزارهای جنسی عنوان کرد: یک بحث دیگری وجود دارد و آن اینکه، با یک خلأ مواجهیم و آن اینکه مردم ما نمی‌دانند در مقابل آزار جنسی چه واکنشی باید نشان دهند. باید بدانیم، مادر اسماعیل هم مادر است و او به جایی می‌رسد که می‌گوید می‌خواهم اسماعیل زودتر اعدام شود، زدن سنگ به مغازه اسماعیل و تجمع مقابل منزل او، باعث شد حقوق شهروندی خانواده و فرزندان اسماعیل زیر پا گذاشته شود و یا حتی برادران او که تصمیم می‌گیرند از آن شهر بروند.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی گفت: واکنش‌ها کاملا احساسی بود، به تبع آن هم سیستم قضایی می‌گوید؛ سریع اقدام می‌کنیم، برای اینکه تنش‌ها بخوابد. در مورد این اتفاق، در ساختار دولتی، پاسخ درستی به افکار عمومی ندادیم و به دیگران اجازه دادیم این فضا را مدیریت کنند.

وی با بیان اینکه جنس پرداخت رسانه به این حوادث چگونه باید باشد، ادامه داد: جنس پردازش رسانه با این موضوع باید متفاوت باشد، رسانه، کودک آزاری را رفع نخواهد کرد، بیشترین واکنشش همین واکنش احساسی بود، در این حادثه صرفا واکنش‌ها برجسته شد. چرا که من شخصا در مورد ماجرای قتل آتنا، هر روز از رسانه‌ها و خبرگزاری‌های متعدد تقاضای مصاحبه داشتم، برای اینکه می‌خواستند عقب نمانند، چرا جنس پرداخت‌ها در رسانه‌ها متفاوت نیست؟ 

بی‌اعتمادی به اطرافیان؛ نتیجه نپرداختن تخصصی به موضوع قتل آتنا

موسوی چلک با بیان اینکه امروز نخستین نشست تخصصی درباره ماجرای قتل آتناست، گفت: ما نتوانستیم افکار عمومی را مدیریت کنیم و نتوانستیم راهکار و پیشنهاد درستی در این زمینه ارائه دهیم، این نخستین نشستی است که برای اولین‌بار درباره این موضوع برگزار می‌شود. متاسفانه اخبار غیرمرتبط با این ماجرا در شبکه‌های اجتماعی کار شدند و نتیجه آن شد که در این چند وقت یک بی‌اعتمادی به اطرافیان‌مان پیدا کردیم. به جای آنکه کارشناسان پاسخ درستی به این اتفاق دهند، کاربران فضای مجازی به افکار عمومی جهت دادند.

لزوم توجه به مراقبت‌های پس از آزادی مجرمان

وی افزود: اسماعیل مرتکب جرایم دیگری هم شده بود، باید دید ما به مراقبت پس از آزادی چقدر پرداخته‌ایم، در ایران این سیستم وجود دارد، اما بیشتر به جنبه اشتغال مجرمان پس از آزادی می‌پردازد. مردم از سیستم قضایی انتظار برخورد دارند، اما باید بگذاریم سیستم قضایی کار خود را انجام دهد، سرعت بدون کیفیت در ماجرای قتل آتنا، ظلم در حق خانواده اسماعیل بود.

موسوی چلک گفت: این حادثه باعث شد، اکثر شهرهایی که اورژانس اجتماعی نداشتند، این مرکز در آن شهرها راه‌اندازی شود و در یکی از شهرها، استاندار در مراسم افتتاحیه این مرکز گفته بود؛ ما احتیاجی به چنین مرکزی نداریم چرا که کودک آزاری در شهرمان وجود ندارد، حال آنکه سیستمی نبوده و این حوادث شناسایی نمی‌شده است. اساس اورژانس اجتماعی این است که فاصله خانه تا کلانتری باشد.

وی افزود: متاسفانه بی‌تفاوتی اجتماعی گریبان ما را گرفته است، حادثه آتنا در شهری مثل پارس آباد بود، درجایی مانند تهران که ما همسایه خودمان را هم نمی‌شناسیم چه اتفاقی می‌افتد، این بی‌تفاوتی همان است که می‌گوییم کی به کی است.

تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در مجلس

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی تصریح کرد: اکنون لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است، اعتقاد من این است تصویب این لایحه و اجرای حداقل ۳۰ درصد آن باعث می‌شود کشور ما از پیشروترین کشورها در حوزه کودکان و نوجوانان شود. وظیفه رسانه این است که این موضوع را مطالبه کند و پیگیر آن باشد. در مواقعی آن‌قدر موضوعی سیاسی می‌شود که اجازه پرداخت اجتماعی به آن داده نمی‌شود، سیاسیون باید در این موضوع ورود پیدا کنند، اما نباید این اتفاق منجر به بهره‌برداری سیاسی شود.

استفاده از تمام ظرفیت‌ها از جمله تریبون نماز جمعه

وی ادامه داد: شکی نیست که با ضعیف شدن اخلاق این‌گونه حوادث رخ می‌دهد. باید از تمام ظرفیت‌ها در زمینه آموزش اخلاق اجتماعی استفاده کرد، ائمه جماعات، معلمان، اساتید دانشگاه، NGOها و ... از جمله این ظرفیت‌ها هستند و باید از تریبونی که در اختیارشان است، استفاده کنند.

توجه به حقوق کودک در دین اسلام

موسوی چلک گفت: نسبت به ۱۵ سال گذشته، امروز می‌توانیم بگوییم پرداختن به موضوعات حقوق کودکان آزادتر شده، این‌ها را یک گام به جلو می‌دانیم اما مطلوب ما نیست. موضوع حقوق کودکان تنها از طریق سازمان یونیسف و یا پیمان نامه حقوق کودک و سازمان‌های بین‌المللی دنبال می‌شود، حال آنکه در دین اسلام در مورد حقوق کودک مطالب بسیاری وجود دارد، حتی برخورد پدر و مادر و اینکه برخورد درستی صورت گیرد، از جمله حقوق کودک عنوان شده است. طی دو دهه اخیر سیستم قضایی نسبت به حقوق کودکان توجه بیشتری داشته و همین لایحه پیشنهاد سیستم قضا است.

وی ادامه داد: اگر رسانه ملی در همان شبی که این حادثه بر ملا شد، برنامه‌ای تحلیلی با حضور کارشناسان مربوطه برگزار می‌کرد و یا در گفت‌وگوی ویژه خبری همان شب، این موضوع را بررسی می‌کرد، تبعات اجتماعی آن کمتر بود.

موسوی چلک با اشاره به ضعف در عدم آشنایی مردم با قوانین مجازات اسلامی، گفت: در قوانین مجازات اسلامی، سازوکار مجازات مجرمان مشخص است، رسانه‌ها موظف‌اند این قوانین را مطالعه و آن چه که طبق قانون مشخص شده، مطالبه کنند. وظیفه آنها این است که مردم را با این قوانین آشنا کنند که این بزرگترین ضعف ما در مباحث قضایی است.

وی با بیان اینکه رئیس‌جمهور باید قوی‌ترین وزیرش را به عنوان وزیر آموزش و پرورش انتخاب کند، گفت: ۹۰ درصد بی‌توجهی به کودک‌آزاری‌ها ناشی از جهل و نادانی مردم است، حتی پشت قبض‌های آب و برق هم می‌‌توان به خانواده‌ها حقوق کودکان را آموزش داد.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی با بیان اینکه اطلاعات ایسپا، اطلاعاتی است که به دست می‌آید و ساخته نمی‌شود، اظهار کرد: این اطلاعات می‌تواند در جهت رفع بسیاری از مشکلات و مسائل اجتماعی موثر باشد، از این اطلاعات باید استفاده کرد.

محمد عاملی نیز در این نشست با بیان اینکه مشاهده صحنه اعدام، درست نیست، گفت: ما در کشورمان با یک شرمساری اخلاقی مواجهیم، بد نیست رسانه‌های مجازی در مورد این مسئله که دیدن صحنه اعدام خوب نیست کار کنند.