معاون فرهنگي اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري گفت: مدير فرهنگي نبايد جايگاه و ماموريت خود را دستكم بگيرد. دكتر سيد ضياء هاشمي در هفتادويكمين گردهمايي معاونان فرهنگي واحدهاي جهاددانشگاهي سراسر كشور و روساي مراكز تابعه كه عصر امروز سهشنبه 17 دي ماه در جهاددانشگاهي مشهد برگزار شد، اظهار كرد: فصل مشترك و مبناي مشترك جمع حاضر بر اين است كه حوزه فرهنگي به استراتژي نياز دارد تا بتواند با يك راهبرد مشخص به مديريت اين حوزه بپردازد. وي با بيان اينكه برخي گمان ميكنند فرهنگ به دليل سياليت نميتواند موضوع مديريت باشد، خاطرنشان كرد: با چنين تصوري مسير خود را متزلزل كردهايم.
فرهنگ ساخته شدنی است
فرهنگ ساختني نيست بلكه ساختهشدني است دكتر هاشمي با تاکید بر اينكه تعبير مهندسي فرهنگ تعبير درستي نيست، تصريح كرد: تعابيري از قبيل مهندسي فرهنگي، معماري فرهنگي و مديريت فرهنگي ميتواند تعابير دقيقتري باشد؛ نبايد گمان كنيم كه فرهنگ يك شيء بيجان است كه بايد آن را بسازيم، فرهنگ ساختي نيست بلكه ساخته شدني است. وي كار مدير فرهنگي را طراحي مسيرهايي دانست كه حوزه فرهنگي را تسهيل كند و افزود: ما به عنوان مديران فرهنگي بايد بدانيم چه ميخواهيم بكنيم و چه ميتوانيم بكنيم؛ تمام اعمال ما به عنوان عناصر فرهنگي در اين مسير موثر است. فرهنگ يك واقعيت چند ساحتي است وي با بيان اينكه فرهنگ يك كالاي مادي نيست و يك واقعيت چند ساحتي است، عنوان كرد: بنابراين ظرافت در اين حوزه بسيار دقيق است. دكتر هاشمي ادامه داد: با توجه به تاريخ كهن كشور ما، تحولات فرهنگي متاثر از اين پيشينه است و اين پيشينه سرمايهاي است كه هم ميتواند به ما كمك كند و هم ميتواند دست ما را ببندد. وي با تاكيد بر لزوم شناسايي دقيق فرهنگ، اظهار كرد: اگر مدير فرهنگي با هر نيتي خوب و شايسته عمل نكند و سياستگذار فرهنگي، فرهنگ را به خوبي نشناسد، مداخلات او ممكن است در تضاد با فرهنگ باشد. عدم بهرهگيري از ديدگاههاي علمي باعث استبداد راي ميشود معاون فرهنگي، اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري با اشاره به اينكه اولين راهبرد در مديريت فرهنگي دانشگاه بهرهگيري از ديدگاههاي علمي و كارشناسانه است، خاطرنشان كرد: تغيير و تحولات در حوزه فرهنگي بسيار سريع و بهروز است و نبايد گمان كنيم كه همه چيز را ميدانيم. وي اضافه كرد: بايد از تمام توان، استعداد و دانش در اين حوزه استفاده كنيم در غير اين صورت دچار استبداد راي و خودبيني ميشويم.
سیاست در افق مسیر فرهنگ
سياست بايد مسير خود را در افق فرهنگ پيدا كند دكتر هاشمي با تاكيد بر شناسايي شان و جايگاه فرهنگ توسط مديران فرهنگي، تصريح كرد: در جامعه ما امروزه منظور عامه مردم از اخبار، اخبار و رويدادهاي سياسي است؛ اگر چه سياست شريف است اما نبايد ناديده بگيريم كه سياست هم متكي به فرهنگ است و بايد مسير خود را در افق فرهنگ پيدا كند. وي با بيان اينكه فرهنگ نسبت به سياست اشرفيت دارد، تصريح كرد: در صورت عدم شناخت جايگاه فرهنگ به فرهنگ سياستزده دچار ميشويم. دكتر هاشمي ادامه داد: به عنوان مديران فرهنگي نبايد دچار سياستزدگي شويم بلكه بايد اقتضائات فرهنگي را بشناسيم و فضاي سياسي را با آن منطبق كنيم؛ اين امر، مسلم اما مغفول است. در مسايل فرهنگي بايد نگرش دراز مدت داشت معاون فرهنگي اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري با اعتقاد بر اينكه در حوزه فرهنگي نميتوان برنامه كوتاهمدت داشت، بيان كرد: نبايد توقع داشت برنامهها در كوتاهمدت به نتيجه قطعي برسد بلكه فرآيند فرهنگي بايد با بلند نظري همراه باشد نه با كوتاه انديشي. وي با تاكيد بر توجه به تنوع ويژگيها و عناصر فرهنگي، گفت: در جامعه ما كه تاريخ كهن و ريشههاي فرهنگي غني دارد اين تنوع ويژگيها و عناصر فرهنگي سرمايه است و مواجهه با اين تنوع مستلزم سعه صدر، اعتماد به نفس و خودباوري مدير فرهنگي است و اين امر ميتواند باعث رشد جريانهاي فرهنگي، پويايي و تكامل شود. خودآگاهي نسبت به تغييرات فرهنگي، تقويت ريشه فرهنگي را به دنبال دارد دكتر هاشمي با بيان اينكه فعاليتهاي فرهنگي همراه با نوعي انباشتگي هستند، خاطرنشان كرد: فرآيند رشد فرهنگ از طريق ابداع، اختراع، كشف، عاريه گرفتن و ...
ایسپا؛ رصد خانه فرهنگی کشور
وي با تاكيد بر اينكه فرهنگ پديده ثابتي نيست، تصريح كرد: وضعيت فرهنگ جامعه همواره در حال تغيير است و اگر مدير فرهنگي نسبت به اين ويژگي فرهنگ خودآگاهي داشته باشد، ميتواند فرآيند رشد فرهنگي را تقويت كند. تحولات فرهنگي خودجوش و درونزاست دكتر هاشمي با اشاره به اينكه تحولات فرهنگي، خودجوش و درونزاست و منتظر كسي نميماند، و همچنین با تاکید بر جایگاه ایسپا در معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی به عنوان بک ذخیره ارزشمند افزود: جهاددانشگاهي ميتواند در زمينه شناسايي تغييرات و رصد تحولات فرهنگي بسيار موثر و موفق باشد. وي ايجاد رصدخانهاي براي رصد تغييرات فرهنگي را نياز جامعه توصيف كرد و افزود: اگر رصدخانهاي به طور مرتب اطلاعات دقيقي از تغييرات فرهنگي به ما بدهد، سياستگذاريهاي ما دقيق و سودمند خواهد بود در غير اين صورت تصميمات يا بيحاصل است يا نتيجه تخريبي دارد
دكتر هاشمي اضافه كرد: جهاددانشگاهي ظرفيت رصد تحولات فرهنگي را در جامعه دارد و طبق گزارشی که آقای آقاسی به بنده داده اند انجام 2100 كار مطالعاتي در طول 13 سال گواه اين امر است. شناساندن هويت ملي و ديني به دانشجويان، از وظايف مديران فرهنگي است معاون فرهنگي، اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري با تاكيد بر توجه به حوزههاي هويتي، خاطرنشان كرد: در تمام جوامع، ايدهآل اين است كه شهروندان نسبت به جامعه، شهر، سازمان و كشور تعهد و تعلق داشته باشند زيرا اين دلبستگي منشاء خدمات و تعهد به آن سازمان خواهد بود. وي با اشاره به جمعيت چهار ميليوني دانشجويان كشور، عنوان كرد: هويت فرهنگي، ملي و ديني اين دانشجويان از دغدغههاي مهم، ثابت و هميشگي مديران فرهنگي بوده و شناساندن هويت ملي و ديني به دانشجويان از ماموريتهاي مديران فرهنگي است. دكتر هاشمي با بيان اينكه اين فعاليتها منقطع نيست بلكه مستمر است، گفت: اگر با استراتژي و بر اساس علم، تحليل و شناخت حركت كنيم آنگاه استمرار اين فعاليتها را ميپذيريم و ميدانيم نبايد در آنها انقطاعي وجود داشته باشد. وي اعتلاي جايگاه و منزلت اجتماعي دانشگاه و دانشگاهيان را از ديگر ماموريتهاي مديران فرهنگي خواند و افزود: خوشبختانه سطح اعتماد به اساتيد در جامعه ما سطح بالايي است با اين حال بايد در جهت ارتقاي آن تلاش كنيم. دكتر هاشمي با تاكيد بر توجه مديران فرهنگي به حوزه فضاي مجازي، اظهار كرد: دنياي مجازي را بايد بسيار جدي گرفت زيرا در اين حوزه دچار مشكل هستيم؛ جهاددانشگاهي ميتواند در اين حوزه برنامهريزيهاي ارزشمندي داشته باشد. وي ايجاد يك شبكه اجتماعي دانشجويي را در مسير تقويت فرهنگ دانشجويان موثر دانست و افزود: ايجاد چنين شبكه اجتماعي براي تعامل و گفتگوي دانشجويان در يك محيط مجازي اخلاقي ميتواند كمككننده باشد.