حاشیه‌نشینی پدیده‌ای است که عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و در نرخ پایین‌تر امنیتی در پیدایش آن نقش دارند و از دو گروه بنیادی دفع کننده روستا و جذب کننده شهر نشأت می‌گیرد. هدف اصلی تحقيق اين است که چه مسائل اجتماعي- فرهنگي بر روي حاشيه نشيني تاثير دارد؟
روش تحقيق، اسنادي و پيمايشي بوده و حجم نمونه نيز برابر با 384 نفر از حاشيه نشينان ساكن اطراف شهر ساری بوده که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها در اين تحقيق با روش تحليل همبستگي و مدل معادلات ساختاري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم افزار SPSS و Lisrel استفاده شد.
نتايج و تحليل همبستگی نشان داد که بین عوامل مهاجرت، كيفيت مسكن، كسب معيشت، اوقات فراغت، وضعيت كالبدي فضايي و ميزان تعلق اجتماعي با اطمینان 0/99 درصد و سطح خطای کم‌تر از 0/01 درصد با حاشيه‌‌نشيني رابطه معناداری وجود دارد. هم چنين نتايج تحليل معادلات ساختاري نشان مي‌دهد كه متغیرهای مستقل قدرت پيش‌بيني حاشيه‌نشيني را دارند.
حاشيه‌نشيني، ناشي از مشكلات اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي، عدم دسترسي مناسب به امكانات بهداشتي- آموزشي و ارتباط ضعيف با فرهنگ شهرنشيني مي‌باشد كه اين عوامل سبب شده تا حاشيه‌نشينان را در معرض مسائل اجتماعي - فرهنگي قرار ‌دهد.
مفاهیم کلیدی: حاشیه نشینی، مهاجرت، اوقات فراغت، كالبدي- فضايي، تعلق اجتماعی.