هرگاه به انتخابات مختلف نزديک مي‌شويم، تب نظرسنجي‌ها نيز شدت بيشتري مي‌گيرد. اکنون تنها چند روز به یکی از مهم ترين رويدادهاي سال‌هاي اخير باقي‌ مانده است و در 24 خرداد ماه امسال مردم بار ديگر براي تعيين رئيس جمهور به پاي صندوق‌هاي راي خواهند رفت. براي پاسخ به سوالاتي همچون چرا نظرسنجي انجام مي‌شوند، چرا گاهي کانديداها مبالغ کلاني براي انجام آنها مي‌پردازند و مسايلي از اين دست، مقاله پیش روی ارائه شده است.

گستره افكار عمومى به حدى است كه شامل تأثيرگذارى و تأثيرپذيرى در تمامى افراد، مؤسسات، سازمان‌ها و گروه‌هاست. به همين دليل، به تدريج نظام‌هاى سياسى را به سمت شناخت و بهره گيرى از آن سوق داده است و اين در همه نظام‌هاى سياسى دنيا با درجات كم و زياد وجود دارد و اغلب بر اين امر واقفند كه بى توجهى به افكار عمومى، منافع ملى يك كشور را به مخاطره مى‌اندازد. از سوی دیگر مشاركت در انتخابات يكي از جلوه‌هاي حضور مردم در هر جامعه‌ است و شركت گسترده مردم يا کاهش مشارکت آنان، ميزان اهميت اين موضوع را مي‌رساند. مطالعات راي‌گيري و نظرسنجي‌ها با هدف سنجش افكار عمومي در حوزه‌هاي مختلف سياسي، اجتماعي، اقتصادي و... امروزه يكي از حوزه‌هاي مهم مطالعات اجتماعي و ارتباطي است. نظرسنجي سعي دارد كه افكار عمومي را درباره مسايل مختلف براي مسئولان و نهادهاي مربوط نشان دهد و اطلاعات لازم را براي تصميم‌گيري در اختيارشان قرار دهد و ارتباطي بين مردم و مسوولان باشد.
انتشار نتايج نظر سنجي‌هاي انتخابات مي‌تواند افراد را به سمت و سوي احزاب يا اشخاص خاصي هدايت کند. نظرسنجي‌ها به ويژه نظرسنجي‌هاي انتخاباتي ابزار قابل اعتماد براي پيش‌بيني رفتار شهروندان در انتخابات است، پايگاه اجتماعي احزاب و گروه‌ها را نشان مي‌دهد و در نهايت ابزاري براي سنجش سلايق موجود جامعه تلقي مي‌شود. با نظرسنجي مي‌توان به برخي نظرات مردم كه به دلايلي ابراز نشده‌اند، دست يافت و قبل از آنكه برخي مسايل در اثر ناآگاهي حكومت‌ها تبديل به بحران شود، جلوگيري کرد.
مرکز افکارسنجي دانشجويان ايران از مراکزي است که در سال 1380 تاسيس شد و اکنون به شکل کاملا تخصصي به نظرسنجي مي‌پردازد. در سال‌هاي اخير، افكارسنجي به طرز چشم‌گيري رو به رشد بوده است.
سوالاتي مانند «براي دانستن نقش مراجع و گروه‌ها و اين که نقش كداميك از آنان بيشتر است؟ نقش رسانه‌هاي خبري، رهبران افكار عمومي در انتخابات چقدر است؟ چه عواملي در افزايش يا كاهش مشاركت مردم در انتخابات تاثير مي‌گذارند؟ چه عواملي موجب رويكرد راي دهندگان به گروه‌هاي مختلف مي‌شود؟ و...» از جمله مواردي است كه از طريق نظرسنجي مي‌توان به شناخت بيشتري در اين خصوص دست يافت. به عنوان مثال، براساس نظرسنجي مركز افكار سنجي دانشجويان ايران كه در تاريخ اسفندماه 1391 در ميان 14 هزار نفر از شهروندان شهري و روستايي بالاي 18 ساله کشور انجام شد، تمايل به مشاركت در انتخابات رياست جمهوري آتي سنجش شده است. در همين نظر سنجي در قالب سؤالاتي دلائل عدم شركت يا ارزيابي مردم از وضعيت موجود كشور پرسش شده است كه اين موارد هيچ گاه در انتخابات معلوم نخواهد شد. با نظر سنجي‌هاي انتخاباتي كه معمولا به شكل دوره‌اي برگزار مي‌شود، مي‌توان فراز و نشيب گرايش‌ها و ميزان مشاركت مردم و همچنين اقبال عمومي نسبت به احزاب و اشخاص را سنجيد كه اين خود يك مزيت در مقابل انتخابات است.
روش‌هاي نظرسنجي بيشتر به شيوه حضوري انجام مي‌شود. با اين حال شيوه‌هاي گوناگوني براي دريافت نظرات پاسخگويان وجود دارد که مهم ترين آنها عبارتنداز؛ نظرسنجي تلفني، نظرسنجي پستي، نظرسنجي اينترنتي و ... در ايران و در موضوع نظرسنجي انتخاباتي، بهره گيري از پرسشنامه با سوالات محدود و مراجعه به درب منازل يا تکميل پرسشنامه در ميادين شهر و روستا معمول‌تر است. نظرسنجي‌هاي انتخاباتي بايد در محدوده زماني کم، مثلا در طي 3 روز انجام شود. چرا که در اين برهه نظرات مردم ممکن است به سرعت دچار تغييرات شوند و براي بررسي هر چه بهتر روند تغييرات و پيش‌بيني نتيجه انتخابات، بايد هر دو هفته، تا شروع انتخابات انجام شود.