فصلنامه تحقیقات علوم اجتماعی ایران (شماره دوم)

اصول کلی فصلنامه:

از جمله اولویت ها در این فصلنامه بهره گیری از روش ها و تکنیک های جدید و بدیع برای تبیین مسائل اجتماعی جامعه ایران و سنجش تئوری ها و نظریات جدید حوزة علوم اجتماعی است. توجه به پژوهشگران جوان و بهره گیری از خلاقیت ها و نوآوری ها و انتشار تحقیقات علمی آنان خط مشی و سیاست دیگری است که در این فصلنامه دنبال می شود. بنابراین، خط مشی های اصلی این فصلنامه به شرح ذیل است: 1ـ انتشار مقالات علمی حاصل از پژوهش  در حوزة علوم اجتماعی
2ـ انتشار مقالات روش شناختی در حوزة تحقیقات علوم اجتماعی
  3ـ ایجاد زمینة لازم برای انتشار یافته های پژوهشی منتج از پایان نامه ها و رساله های تحصیلات تکمیلی در حوزة علوم اجتماعی

"مقاله اول"
سنجش دینداری با رهیافت بومی

نویسنده:دکتر سیدحسین سراج زاده ، محمدرضا پویافر

 در اين مطالعه، تلاش شده است تا با الگوی جامعه‌شناختي ايراني رهیافتی بومی براي سنجش دينداري پیش نهاده و‌ ميزان دينداري يك نمونه دانشجويي مطالعه شود. روش اجرای پژوهش پیمایش بوده و نمونة 352 نفر از دانشجویان سمنانی بوده اند. يافته‌هاي تحقيق نشان می‌دهد که ميانگين دينداري نمونة مذکور در سطحی بالاتر از متوسط قرار دارد. در ميان ابعاد چهارگانة دينداري، بعد اعتقادات دينداري دانشجويان در سطحي بالاتر از ساير ابعاد دينداري قراردارد. در مقابل، ميانگين دينداري در بعد عبادات كمتر از ساير ابعاد دينداري و در سطح متوسط است. همچنين، ميانگين مؤلفه‌هاي ابعاد دينداري در الگوی سنجش دينداري بومی نشان مي‌دهد كه ميانگين مولفه‌هاي فردي دينداري پايين‌تر از مؤلفه‌هاي جمعي آن است.

واژگان اصلی: اخلاقيات، اعتقادات، الگوی شجاعي‌زند، دينداري، شرعيات، عبادات

برای دریافت متن کامل مقاله بر روی این قسمت کلیک نمایید

"مقاله دوم"
حاشيه‌اي بودن و شكل‌گيري هويتِ اجتماعي قوم لك

 نویسند: دکتر رحمت‌الهك صديق سروستاني،سياوش قلي‌پور

نویسندگان این مقاله شكل‌گيري هويت اجتماعيِ قوم لك را بر اساس ديگري بودن، تفاوت، قدرت و مقاومت بررسی کرده‌اند. آنها بر اساس روش هرمنوتيك، قوم لك را به مثابه متنی در زمينة فرهنگي ايران مطالعه کرده‌اند و ضمن تقسيم‌بندي جامعة مورد مطالعه به دو گونة اجتماعي «مهاجران» و «غيرمهاجران»، از طريق مصاحبه و مشاهدة مشاركتي اطلاعات لازم را گردآوري کرده اند. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد:
 الف) به لحاظ فرهنگي، مرزهاي مشخصي ميان لك‌ها و اقوام ديگر وجود دارد و هر دو طرف بر اين تمايزات تأكيد مي‌ورزند.
ب) لك‌ها يك بار از طرف جامعه و بار ديگر از جانب اقوام همسايه به حاشيه رانده شده‌اند.
ج) حاشيه‌اي بودن مضاعف سبب شده است كه طيف عمده‌اي از لك‌ها، كه غالباً مهاجرند، براي گذران زندگي و واکنش در برابر طردشدگي به مشاغل کم اهمیت و واسطه‌گري روي آورند.
 د) نابرابري در توزيع امكانات، طرد از جانب ديگران و سکوت دیگران دربارة آنها نقش مؤثري در شكل‌گيري هويت قوم لك دارند.

واژگان اصلی: حاشيه‌اي بودن مضاعف، ديگري بودن، مقاومت، هويت اجتماعي. 

برای دریافت متن کامل مقاله بر روی این قسمت کلیک نمایید

"مقاله سوم"
مطالعة شیوه ها و الگوهای سرمایه‌‌گذاری برحسب میزان توسعه‌یافتگی مناطق(با تكيه بر دو استان اصفهان و ايلام)

نویسنده:دکتر تقی آزاد ارمکی،سمیه توحیدلو

مقالة حاضر به بررسی و مقایسة آثار و عوارض توسعة اجتماعي بر توسعه صنعتي در دو منطقه محروم و برخوردار می-پردازد. اين دو منطقة بنا بر اعلام سازمان برنامه و بودجة وقت، عبارت¬اند از استان‌هاي اصفهان در مقام دومين استان برخوردار و استان ايلام در مقام محروم‌ترين استان‏ قبل از كهكيلويه و بوير احمد. هدف پژوهش بررسی این مطلب است كه آیا نوع نگاه سنتي مردم بر نوع سرمايه‌گذاري آنها تاثيرگذار است یا نه و چه رابطه‌ای میان نوع نگاه و باورداشت‌های سنتی و الگو‌های سرمایه‌گذاری (مطمئن، ریسکی و راکد) وجود دارد و نیز، بین نگاه آنها به ثروت و سرمایه و انواع سرمایه‌گذاری چه رابطه‌ای وجود دارد. روش اجرای پژوهش پیمایش بوده و 393 نمونه در هر یک از شهرهای مورد مطالعه انتخاب شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند هر دو استان باورهایی سنتی دارند و عمدتاً به دنبال سرمایه‌گذاری مطمئن اند.

واژگان اصلی: توسعة صنعتي، جوامع سنتي، سرمايه، سرمايه‌گذاري، صنعت

برای دریافت متن کامل مقاله بر روی این قسمت کلیک نمایید

"مقاله چهارم"
عوامل اجتماعی موثر بر بزهكاري نوجوانان
(مطالعه موردی شهر رشت)

نویسنده: دکتر حمیدرضا جلائی پور،مجید حسینی نثار

بزهكاري نوجوانان با آثار منفي رواني، اقتصادي و اجتماعي يكي از مسايل مهم اجتماعي ايران است؛ زيرا ايران از نظر ساختار جمعيتي كشوري با جمعيت نوجوان و جوان است. هدف اين مقاله جست جو دربارة علل بزهكاري نوجوانان، در مواردی مثل دزدي، تخريب و خشونت، در کل جامعة‌ ايران نيست، بلکه تمرکز آن بر شهر رشت است تا با انجام چنين مطالعاتي در شهرهاي بزرگ ديگر، زمينه براي اظهار نظر دربارة‌ جامعه‌ ايران فراهم شود. در اين بررسي از چارچوب نظري ترکيبي (نظريه‌ عمومي جرم) متشکل از عناصري از نظريه‌هاي پيوند اجتماعي و خويشتن داري، استفاده شده است. يافته‌هاي اين مطالعه نشان مي‌دهد که نوجواناني كه خويشتن داري ضعيفي دارند، پيوند اجتماعي ضعيف داشته و بزه بيشتري مرتكب مي‌شوند.

برای دریافت متن کامل مقاله بر روی این قسمت کلیک نمایید

   "مقاله پنجم"
بررسی میزان مشارکت اجتماعی شهروندان در اداره بهینه امورشهری

 نویسنده:اصغر احمدی، محمود توکلی
 
روش انجام این تحقیق پیمایشی (Survey) و حجم نمونه 1088 نفر از شهروندان بالای 18 سال منطقه 17 تهران بوده است. يافته هاي توصيفي تحقيق در مورد متغيرهاي اصلي مشاركت نشان ميدهند در مجموع ميزان گرايش به مشاركت در امور شهري بيشتر از حد متوسط ارزيابي ميشود. سابقه مشارکت، شناخت از مفهوم مشارکت، احساس تعلق به محل سکونت و ارزیابی پیامدهای مشارکت، مهمترین عواملی هستند که گرایش به مشارکت را تبیین میکنند.

واژگان کلیدی: مشارکت اجتماعی، شهروندان، امور شهری، منطقه 17 شهرداری، مدیریت شهری

برای دریافت متن کامل مقاله بر روی این قسمت کلیک نمایید

"مقاله ششم"
بررسي رابطه‌ ميزان گرايش به هويت ملي و هويت قومي در بين بختياري‌ها

نویسنده:فرزین حاتمی کاکش ،روزبه کردونی

در جامعة‌ چند قومي ايران، هويت قومي يكي از مهم‌ترين هويت‌هاي جمعي است كه سبب شناسايي و تمايز افراد از يكديگر مي‌شود. با اين حال، برجسته شدن احساس هويت قومي، به ویژه برتري يافتن‌ آن بر احساس هويت ملي، همواره از مهم‌ترين دغدغه‌هاي مرتبط با انسجام و يكپارچگي ملي محسوب مي‌شود. از اين رو، مقاله‌ حاضر رابطه‌ هويت قومي و هويت ملي در بين بختياري‌های سه استان خوزستان، لرستان و چهارمحال بختياري را بررسی می¬کند. پرسش اصلي اين است كه آيا بين ميزان گرايش به هويت ملي و ميزان گرايش به هويت قومي بختياري‌ها رابطه وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش و نیز سنجش و بررسي اين رابطه براي هويت ملي چهار بعد تاريخي، جغرافيايی، زباني و فرهنگي در نظر گرفته است. همچنين، هويت قومي نیز بر اساس چهار بعد تاريخي، زباني، فرهنگي و مذهبي سنجيده شده است.
نتايج تحقيق از نمونه برای 385 نفري، با نمونه‌گيري خوشه‌اي و به شیوة پيمايش، با استفاده از فرمول كوكران به دست آمده است. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده‌ها نشان می¬دهد ميزان گرايش به هويت قومي و ميزان گرايش به هويت ملي نزد پاسخگويان در حد بالا و بين هويت ملي و هويت قومي رابطة‌ مثبت و معناداري برقرار است.