به گزارش روابط عمومی ایسپا، اولین نشست از سلسله نشست های دانشجویی لحن آبی خرد، تحت عنوان «پیدا و پنهان فضای مجازی» مورخ 11/11/ 1394 با حضور دانشجویان و دانش آموختگان رشته های علوم ارتباطات اجتماعی و مطالعات فرهنگی در مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) برگزار گردید.
در سخنرانی اول محبوبه داودی داتشجوی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران در ارتباط با «فضای مجازی و سبک زندگی» به ارائه مطالب پرداخت. از نگاه وی حضور کاربران ايراني در فضاي مجازي را بايد جوازي-هر چند کم اعتبار- براي ورود مشروط آن‌ها به دنياي مدرن دانست. حضور در فضاي مجازي، جغرافياي وضعي کاربران جوان ايراني را دگرگون کرده و در وجوهي متفاوت و در عرصه‌هاي متمايز، اجازه مدرن بودن و مدرن زيستن را به آن‌ها مي‌دهد. با اين حال اين تجربه در وجه منفي ممکن است بر مهارت‌ها و يا علائق آنان براي جستجو راه‌هاي جايگزين و خلاقانه گذراندن فراغت تاثير گذارده و در غياب تمرين و آموزش سواد رسانه‌اي، مصرف منفعلانه رسانه‌ها را در آن‌ها تقويت کند. همچنين سرگرمي‌هاي مجازي علاقه جوانان به مشارکت اجتماعي و فعاليت‌هاي مدني را تحت الشعاع قرار مي‌دهد و در مورد مصرف کنندگان حرفه‌اي و مولد مي‌تواند نوعي جهان‌وطني يک طرفه را جانشين مشارکت‌هاي اجتماعي واقعي سازد. اين تمايلات يا ارزش‌ها اگرچه في نفسه و ضرورتا مخرب نيست، اما ممکن است به هزينه تغيير افراطي چارچول‌هاي مرجع جوانان و کمرنگ ساختن هويت‌آن‌ها در سطح ملي، ديني و شهروندي تمام شود.
در سخنرانی دوم زهرا صبورنژاد دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران مباحثی را حول محور چالش های هویتی و فضای مجازی» ارائه نمود.  در این سخنرانی وی رویکردهای مطالعاتی در بحث هویت را مطرح نمود و به معرفی نظریات و اندیشمندان این رویکردها پرداخت. وی بیان کرد در حال حاضر نمیتوان هویت را بدون ارجاع به فناوریهای نوین ارتباطی در نظر آورد. هویت و فضای مجازی را میتوان از منظرهای گوناگون نگریست که شامل امکان تحقق خودهای جایگزین، ایدهآل و متعدد در فضای مجازی، گسیختگی و عدم امنیت هویت در دوران حاضر، پرداختن به شیوههای بازسامانبخشی موقعیتهای اجتماعی از منظر گفتمانی، محو مرز امور خصوصی و عمومی، تجربهی «شبه گمنشافتی» اجتماعات مجازی، نگاه پست مدرن به پدیده هویت (مانند کارهای شری ترکل) و ... است.
در سخنرانی سوم زهرا گلستانه دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی حساسیت نوجوانان به حریم خصوصی خود در شبکه های اجتماعی پرداخت. وی معتقد است با توجه به استقبال زياد نوجوانان از عضويت در شبكه‌هاي اجتماعي می‌بایست برنامه‌ريزي فرهنگي مناسب در اين راستا صورت پذيرد. عدم آگاهی مناسب نوجوانان از تنظیمات حریم خصوصی و بی‌اعتنایی به موج اطلاعات خصوصی به اشتراک گذاشته‌شده، ضرورت برنامه‌ريزي مناسب براي آگاهي بخشي به نوجوانان در مدارس و همچنين محيط خانواده در رابطه با نوع اطلاعات به اشتراك گذاشته ‌شده در فيس‌بوك و نحوه حفاظت از آن‌ها را نشان می‌دهد.

در سخنرانی چهارم مونا شعبان دانشجوی کارشناسی ارشد ارتباطات اجتماعی در ارتباط با قابلیت ها و مباحث کلی پیرامون اینترنت پرداخت. وی معتقد است همپای مرکز توجه قرار گرفتن مباحث مربوط به اینترنت، دیدگاه‌های خوش‌بینانه، بدبینانه و بینابین(تعاملی) نیز پیرامون آن‌ مباحث  شکل گرفت. نگاه خوشبینانه اینترنت را مفری برای رهایی‌بخشی ‌می‌دانند به طوری‌که یک منظر اجتماعی رادیکالی، ترسیم آرمانی از اینترنت به عنوان فضای دموکراتیک که در آن صدای همه بازیگران اجتماعی شنیده می‌شود و  مخاطبان می‌توانند به مردمی فعال تبدیل شوند، ارائه داده است،‌ یا «برخی معتقدند اینترنت برای دیگران فراهم آورنده یک مجلس بحث بزرگ تبادل دیدگاه و افکار حقیقتا آزادانه است؛ بحث بزرگی که از هیچ‌گونه عدم توازن قدرت، و عدم توازن میزان دسترسی به منابع یا امکانات تاثیر نمی‌پذیرند».اما  از دیدگاه بدبینانه نه تنها فناوری‌ها باعث رها‌یی‌بخشی نمی‌شود بلکه به عنوان ابزاری برای سلطه طبقه حاکم و هژمونی مسلط مورد استفاده قرار می‌گیرد، برخی معتقد هستند که دسترسی بیشتر به کانال‌های اطلاعاتی و ارتباطی به طور حتم مشارکت مدنی را افزایش نمی‌دهد و حتی می‌تواند توهم حس فعال بودن را به جای درگیری واقعی مدنی ایجاد کند. دیدگاه بینابین هم معتقد است اینترنت خنثی نیست اما به این معنا هم نیست که آگاهی کاذب و بردگی انسان یا آرمان‌ها و شرایط ایده‌آل را بدنبال خواهد داشت. فارغ از دو دیدگاه خوش‌بینانه و بدبینانه،‌ امروز بر همه پرواضح است که باید هم امکانات و مزیت‌ها و هم محدودیت‌ها و مشکلاتاینترنت رادر نظر گرفت، مزیت و محدودیت دو طرف قطب پیوستاری هستند که کلیت واقعیت اینترنت بین این دو در نوسان است و بسته به شرایط اجتماعی و فرهنگی و شخصی افراد ، نزدیک شدن  عملکرد اینترنت به یکی از این دو قطب را تسریع می‌بخشد.
در سخنرانی پنجم فاطمه طهرانی دانشجوی کارشناسی ارشد ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران به عنوان دبیر علمی نشست ضمن جمع بندی مباحث به مادرانگی و فضای مجازی نیز پرداخت. وی بیان کرد؛ تشخیص و اتخاذ راه‌کارهای نظارتی و تربیتی در مورد ارتباط فرزند با فضای مجازی مانند دیگر رسانه‌ها و تکنولوژی‌های نوین ارتباطی، نیازمند آگاهی والدین به ویژه مادران در خصوص ویژگی‌های فضای مجازی، فرصت‌ها و آسیب‌ها و آثار حضور و فعالیت د فضای مجازی، به علاوه استراتژی‌های نظارتی و مدیریتی مناسب و کارآمد برا هر گروه از فرزندان است.لزوم و تاکید بر ضرورت آگاهی و مهارت مادران در حوزه استفاده کودکان و نوجوانان از فضای مجازی، به منظور نظارت و ایفای بهینه نقش در استفاده کودکان و نوجوانان از فضای مجازی، مقوله‌ای است که پیش از این در تعریف مادرانگی و وظایف مادری موضوعیت نداشته است. طبق آنچه از تحلیل مشاهده‌ها و مصاحبه‌های عمیق به‌دست آمده برخی مادران علاوه بر واقف نبودن به ضرورت آگاهی در مورد فضای مجازی و آثار مثبت و منفی آن، حتی دانش لازم برای استفاده از فضای مجازی را ندارند.از این روی، آنچه در گذشته به عنوان نقش مادر در تربیت فرزند مفروض بوده، کارآمدی خود را تا حدی از دست داده است و مادرانگی و وظایف مادری متناسب با شرایط کنونی با در نظر گرفتن نقش پررنگ فضای مجازی در ابعاد گوناگون زندگی کاربران، مخصوصا کودکان و نوجوانان، نیازمند ملاحظات و بازتعریفی است که به مادران این امکان را بدهد تا در دو بعد مصرف شخصی و نیز مدیریت استفاده فرزندان از فضای مجازی، آسیب‌های موجود را به حداقل برسانند و امکان استفاده حداکثری از فرصت‌ها را برای خود و فرزندان را فراهم آورند کهاین آگاهی و دانش در حوزه‌ای به نام «سواد رسانه‌ای» تعریف می‌شود.
در انتهای نشست آقاسی بیان کرد؛ خردگرایی، اندیشه ورزی، نگاه انتقادی و ارائه موضوعات جدید محصول و برون داد نشست های علمی و دانشجویی است و از این نظر برگزاری چنین نشست هایی را باید به فال نیک گرفت. رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) هدف از برگزاری چنین نشست هایی را در مرکز ایسپا توسعه و گسترش فضای تعامل و گفت و گو و نقد عنوان کرد. از سوی دیگر با توجه به اینکه مرکز ایسپا در آستانه تبدیل شدن به سازمان افکارسنجی قرار دارد، ما موظف هستیم هم ارز و در راستای ارتقاء به سازمان، ارتقاء موضوعی و فعالیتی هم داشته باشیم و یکی از موضوعاتی که در این خصوص و در هیأت مدیره ایسپا مطرح شده، حرکت به سمت درک و فهم فضای مجازی است. از این رو برگزاری چنین جلساتی با موضوعات مرتبط با فضای مجازی برای مرکز ایسپا اهمیت و ضرورت دارد. آقاسی ضرورت بعدی برگزاری جلسات و نشست های علمی و دانشجویی را اینطور توجیه کرد که از دل و درون چنین بحث ها و جلساتی مطالبی هویدا و آشکار می شود که به عنوان راهنما و مسأله، موضوعات و اجرای پژوهش های آتی را برای مرکز ایسپا رقم می زند.

برای دانلود مقاله بر روی این قسمت کلیک نمایید.