شب يلداي 1394 هم گذشت و پا به آخرين فصل سال گذاشتيم. بسياري از مردم تاپيش از فراررسيدن آخرين شب پاييز با شور و شعف خاصي خود را براي رسيدن به خانه و داشتن شبي به يادماندني در كنار خانواده آماده كرده بودند. مسلماً در چنين مناسبت‌هايي كه برمحور همنشيني در خانواده‌ها برگزار مي‌شود، برنامه‌هاي تلويزيوني جايگاه خاصي دارند.
شب يلداي 1394 هم گذشت و پا به آخرين فصل سال گذاشتيم. بسياري از مردم تاپيش از فراررسيدن آخرين شب پاييز با شور و شعف خاصي خود را براي رسيدن به خانه و داشتن شبي به يادماندني در كنار خانواده آماده كرده بودند. مسلماً در چنين مناسبت‌هايي كه برمحور همنشيني در خانواده‌ها برگزار مي‌شود، برنامه‌هاي تلويزيوني جايگاه خاصي دارند. اما ضعف‌هاي رسانه ملي در طي سال‌هاي گذشته همچنان ادامه دارد و عدم مطابقت سياست هاي اين سازمان با سلايق و علايق مردم، بر فاصله ميان آنها افزوده است. البته شبكه‌هاي مختلف رسانه ملي در شب يلدا به طور جداگانه ويژه برنامه‌هاي اختصاصي خود را داشتند، اما سبك و سياق آنها همچون هميشه دعوت از برخي چهره‌هاي ورزشي، هنري و ادبي بود كه گفتگو درمورد برنامه‌هاي آتي و كارهاي دردست ساخت بود كه هيچ جذابيتي براي مردم نداشت و به كليشه‌اي تكراري تبديل شده كه در هر جشن ومناسبتي نمونه‌هاي مشابه آن را ديده‌ايم.
البته تاپيش از آغاز ويژه برنامه‌هاي شب يلدا، يعني زماني كه خبر مصاحبه دكتر ظريف با برنامه نود به روي سايت‌هاي خبري آمد، بسياري از مردم چشم انتظار يك برنامه جذاب از رسانه ملي بودند كه نهايتاً با عذر خواهي مجري اين برنامه از وزيرخارجه و مردم، پخش نشد. علت عدم پخش اين برنامه ضبط شده «تصميمات مديران سيما» عنوان شد و پس از آن احساس نارضايتي بسياري از مردم را درپي داشت كه بازتاب آن را در شبكه‌هاي اجتماعي بسيار گسترده مشاهده كرديم.
اينكه درمورد سياست‌ها و بازي‌هاي سياسي در رسانه ملي بحث كنيم، كاربي فايده‌اي است چراكه بارها در اين مقوله بحث هاي مفصل كارشناسي شده و هيچ تغييري در پيگيري نظرات كارشناسان به وجود نيامده است. اما محور بحث را به سمت آماري تازه از سوي مرکز افکارسنجي دانشجويان ايران (ايسپا) وابسته به جهاددانشگاهي، ارجاع مي‌دهيم كه از افزايش استفاده از ماهواره در كشور خبر داده است. درزمينه استفاده از ماهواره دركشور بحث‌ها و اقدامات فراواني از سوي مسئولان طرح و اجرا شده است كه هيچ كدام در ورطه عمل حاصلي را به دنبال نداشته است.
چراكه اساساً نگاه كلان به اين پديده همراستا با خواسته و نيازهاي جامعه نيست. زماني بحث سلب اعتماد مردم از رسانه ملي و تمركز بر شبكه‌هاي ماهواره اي مطرح شده بود، اما واقعيت اين است كه درك و فهم مردم نسبت به وقايع و تحولات داخلي و خارجي بسيار افزايش يافته و ديگر نمي‌توان مدعي فريب خوردن آنها از سوي شبكه‌هاي ماهواره‌اي باشيم. مخاطبين امروز ديگر اعتماد صرف به هيچ رسانه اي ندارند و اطلاعات خود را با جمع بندي از منابع مختلف تكميل مي‌كنند. اما گرايش آنها به سمت تماشاي شبكه‌هاي ماهواره اغلب ازبابت ديدن برنامه‌هاي جذاب و جديدي است كه اين شبكه‌ها براي جذب مخاطبان در دست ساخت و پخش دارند.
بر اساس داده هاي نظرسنجي ايسپا و شواهد تجربي شايد بتوان گفت استفاده زياد از شبکه‌هاي ماهواره‌اي الزاماً به معناي اعتماد به اين شبکه‌ها نيست بلکه هر جا اعتماد به صدا و سيما کاهش پيدا کند رجوع (نه لزوماً اعتماد) به شبکه‌هاي ماهواره‌اي افزايش پيدا مي‌کند. 
در سال 1394 اعتماد مردم به صدا و سيما نسبت به سال 1391 کاهش پيدا کرده و اين قضيه منجر به استفاده بيشتر از شبکه‌هاي ماهواره‌اي شده است.
حال مديران و سياست گذران رسانه ملي بايد پاسخگو باشند كه با مديريت سليقه اي چه طور مخاطبان را به سمت شبكه‌هاي ماهواره اي فرستاده‌اند. هرچند كه براساس آمارها استفاده از شبكه‌هاي ماهواره به منظور اعتماد به آنها نيست، اما بايد قبول كرد كه قرار گرفتن در بين مخاطبان شبكه‌هاي ماهواره‌اي قطع به يقين تاثيرات خاص خود را خواهد داشت، چراكه ماهيت رسانه تاثير گذاري است.
نتيجتاً اگر قرار است مدل حركت و سياست گذاري مديران رسانه ملي همچنان بر راه و روش كنوني باشد و كفه سياست منشي آنها بر كفه عامه پسند بودنشان سنگيني كند، بايد شاهد گسترش استفاده از ماهواره در ميان جامعه باشيم و افكار مخاطبان داخلي را به دست شبكه‌هايي بدهيم كه با ويتريني جذاب سمت دهي و تاثير گذاري خود را به اجرا مي گذارند. تنها راه برون رفت از اين بحران رسانه‌اي احترام به سلايق عمومي و ملي شدن رسانه ملي در معناي واقعي و دوري از تك سليقگي در سياست گذاري هاي كلان مي‌باشد.

منبع: روزنامه آفرینش/ شماره 5167/ چهارشنبه 2 دی ماه 1394
لینک خبر
نشر مطالب با ذکر نام ایسپا بلامانع است.
ایسپا مسئولیت مطالب از سایر منابع را عهده دار نمی باشد.