مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور و عضو محترم هیات مدیره مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) گفت: در ماه‌های اخیر دروغ‌پراکنی در بالاترین سطح در رسانه‌ها به صورت بدون پایه و اساس انجام می‌شود. وی همچنین گفت که امروز بالای 70 درصد در تهران مصرف‌کننده شبکه‌های ماهواره‌ای هستند یعنی مسیری را طی کردیم که با وجود هزینه اجتماعی بالا دستاورد اجتماعی نداشت.

به گزارش روابط عمومی ایسپا از ایلنا، جلسه‌ی رونمایی از کتاب "مطالعات رسانه‌ای راهنمای علمی دانشجویان" یکشنبه(25 خرداد) با حضور حسام­‌الدین آشنا، هادی خانیکی، یونس شکرخواه و امیرعبدالرضا سپنجی در تالار حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

حسام‌الدین آشنا در این مراسم با ذکر تحقیقات انجام شده در حوزه‌ی رسانه و تربیت رسانه­‌ای در دانشگاه امام حسین(ع) و دیگر مراکز علمی، گفت: جای چنین کتاب درسی جامع در این حوزه خالی بود.

وی با اشاره به وجود سواد بالای رسانه­‌ای در بریتانیا، افزود: این کشور در زمینه‌ی آموزش رسانه در سطح مدارس آزاد و دانشگاهی دارای سبک هستند. همچنین قدرت و اقتدار بخش خصوصی، عمومی یا دولتی برای در اختیار گرفتن مخاطبان بسیار بالاست. در جامعه توده­‌ای، مخاطبان تنها مصرف ­کننده­‌اند.

مشاور فرهنگی رئیس جمهور با طرح این سوال که آیا می­‌شود همانطور که در زمینه‌ی مواد غذایی حمایت از مصرف­ کننده وجود دارد؛ در زمینه‌ی رسانه­‌ها هم حمایت صورت گیرد با ذکر مثال­‌هایی از کتاب "مطالعات رسانه­‌ای" گفت: در این کتاب تمام مثال­ها و ملاحظات انگلیسی است و برای کسانی که در فضای فرهنگی بریتانیا تنفس می­‌کنند؛ لازم و مفید است.

وی افزود: آرزوی من این است که چنین کتاب­‌هایی با رویکردی بومی تالیف شوند. این کتاب­ که با مثال­‌های نزدیک با فرهنگ انگلیس نوشته شده؛ در کشور ما کسی با آن ارتباط برقرار نمی­‌کند. مگر کسانی که برنامه­‌های ماهواره­‌ای را از ماهواره همسایه­‌شان می­‌بینند یا از فیلترشکن همسایه استفاده می­‌کنند. غیر از این موارد، کتاب مذکور نمی­‌تواند برای دانشجویان کاربردی باشد.

حسام­‌الدین آشنا؛ این کتاب را مناسب برای اساتید دانشگاه دانست و گفت: این اثر می­‌تواند نمونه‌ی خوبی برای تالیف کتاب‌های مشابه در داخل باشد.

وی با آوردن مثالی از کتاب درمورد کشته شدن قوهای سلطنتی، به سوگیری در نوشتن نمونه­‌های کتاب اشاره و تصریح کرد: در این مثال؛ مهاجرین متهم به جرم شده­‌اند و از تلاش اقلیت مهاجر برای بازسازی شخصیت خودشان استفاده می­‌کنند. روزنامه سان هم پس از چاپ این خبر سوگیرانه؛ مورد بازخواست قرار می­‌گیرد.

مشاور ریاست جمهوری در ادامه گفت: من این مثال را آوردم تا چنین مثال­‌هایی در دانشگاه­‌های ما ذکر شود و دانشجو متوجه شود اگر به سمت کلیشه­‌سازی برود، اگر در انگلستان باشد، به همین صراحت و دقت بازخواست می­‌شود.

وی به تجربه‌ی ایران در این زمینه نیز اشاره و تاکید کرد: در ماه­‌های اخیر اتهام­‌زنی و دروغ‌­زنی در رسانه­ ملی وجود دارد؛ بدون آن که کسی اعتراضی بکند و حرفی بزند. مهمانی­‌ای که همسر رئیس‌­جمهور گرفته به اقسام توهین­‌ها و تهمت­‌ها نایل شد. دولت که اعلام کرد که شکایت نمی­‌کند و رسانه­‌ها هم که راه خودشان را می­‌روند.

آشنا از نابسامانی رسانه­‌ها سخن گفت و دلیل آن را این دانست که رسانه­‌ها یاد نگرفتند سوال کنند و افزود: اگر مخاطبان سواد رسانه­‌ای بالایی داشته باشند؛ رسانه­‌ها احساس مسئولیت بالایی خواهند داشت وگرنه در تقابل با مخاطب منفعل رسانه هرکاری که بخواهد می­‌تواند انجام دهد.

وی برای نگرانی­‌های فرهنگی جامعه راه­‌های متفاوتی قائل شد و راه­‌حل مورد استفاده در داخل را از جنس پیشگیری دانست و گفت: تلاش­‌هایی که صورت گرفته تلاش­‌هایی بوده از جنس منع. برای حل مشکل نگرانی فرهنگی رفته­‌ایم به سمت منع، پارازیت و جلوگیری برای حراست از دریافت­ کننده­‌ها. ما قوی­ترین فیلترینگ را بعد از چند کشور داریم.

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه‌؛ نتیجه‌ی این تلاش­‌ها را این­گونه بیان کرد: بالای 70درصد مصر­ف‌کننده­‌های رسانه در تهران از ماهواره استفاده می‌­کنند و نیز درصد مصرف­‌کننده­‌های فیلترینگ نیز واضح و روشن است. ما در مسیری رفتیم که علارغم هزینه­‌های بالا، دستاورد فرهنگی پایینی داشته است.

حسام­‌الدین آشنا؛ اهمیت کتاب"مطالعات رسانه­‌ای را باز کردن مسیر دیگری دانست که آن تربیت انتقادی نسل جوان است و افزود: اگر ما بپذیریم که مخاطبان ما این توانایی را پیدا کنند تا اگر رسانه­‌ی ملی خدای ناکرده دروغ بگوید یا برنامه‌­های در سطح پایین پخش کند، واکنش نشان می­‌دهند. اگر این مسیر را برویم؛ مخاطبانی خواهیم داشت که مسلح به رسانه نگاه می­‌کنند. اگر کیفیت مخاطب را بالا ببریم دیگر زیر بار هیچ رسانه‌ی بی­‌کیفیتی نمی­‌روند؛ چه شبکه یک باشد چه شبکه GEM.

وی؛ تقاضای خود را از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی این­گونه مطرح کرد: من از این مرکز تقاضا دارم تا قطب تربیت و آموزش رسانه­‌ای کشور باشد و این موضوع به عنوان یک الویت علمی قرار گیرد.

حسام­‌الدین آشنا به بیماری بنیان­گذار دانشگاه امام صادق(ع) هم اشاره کرد و این دانشگاه را بستری معرفی کرد که تربیت اسلامی و علمی در مقابل هم قرار ندارند. در این دانشگاه هم حسین بشیریه تدریس کرده و هم چنگیز پهلوان، هم مرحوم علامه جعفری و هم مرحوم علامه شهیدی در این مرکز مشغول به کار بودند.

وی افزود: این فضای باز است که امکان تعامل و نقد و نظر را فراهم می­‌کند و انتشار این کتاب؛ مسئولیت دانشگاه امام صادق(ع) را در مسیر تحولات نوین در زمینه­‌های اجتماعی و فرهنگی بیشتر خواهد کرد.

آشنا؛ سیستم آموزشی کشور را نیازمند تغییرات آموزشی دانست و گفت: تحلیل فیلم در برنامه‌ی درسی علوم انسانی دوره‌ی متوسطه قرار داده شده و برخی مدارس این را ارئه می­‌دهند. برای تحول نظام آموزشی در زمینه‌ی توانمندسازی دانش­‌آموزان درمقابل رسانه­‌ها، نیاز به برنامه آموزشی رسانه داریم.

وی ادامه داد: جایی که مدرسانی نداریم برای این نوع آموزش‌­ها، من پیشنهاد می­‌کنم که پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بپذیرد تا کلاس­‌هایی در زمینه سواد رسانه­‌ای تشکیل دهد تا بدین طریق مدرسانی برای درس­‌های آموزش و پرورش آماده کنیم.