گزارش عملکرد هفت ساله رییس ایسپا به هیات مدیره

در جلسه بیست و نهم هیات مدیره مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) محمد آقاسی رییس مرکز ضمن ارائه گزارش عملکرد مرکز در سال 1397 بخشی از فعالیتهای انجام شده طی هفت سال گذشته را تشریح نمود. این جلسه در تاریخ 19 اسفند 1397 با حضور دکتر طیبی رییس جهاددانشگاهی، عیسی علیزاده معاون فرهنگی و آقایان دکتر آشنا و حاجیانی در محل سالن جلسات ایسپا برگزار گردید.

آقاسی اعلام کرد در سال 1397 تعداد 125 برنامه جهت اجرا پیش بینی شده بود که نسبت به سال 1396، چهار برنامه افزایش داشته است. ارزیابی میزان تحقق برنامه تا 15 اسفند سال 1397 نشان داد؛ 57 درصد برنامه‎ها(معادل 71 برنامه) به صورت کامل محقق شده است. 12 درصد برنامه‎ها (معادل 15 برنامه) در حال اجرا و 31 درصد (معادل 39 برنامه) نیز اجرا نشده است. وی تاکید نمود میزان تحقق برنامه‎های مرکز نسبت به سال گذشته کاهش 24 درصدی داشته است، یعنی در سال قبل 4/81 درصد برنامه‎ها تا پایان سال اجرا گردید.

وی با تشریح علت عدم تحقق برخی برنامه ها «کسر اعتبارات مالی» را به عنوان مهمترین عامل در این خصوص ذکر کرد. سپس تاکید کرد که 48 درصد برنامه‎ها یعنی حدود نیمی از آن، به دلیل فقدان اعتبار لازم اجرا نشد. شایان ذکر است علاوه بر عامل مالی، 21 درصد برنامه‎ها به خاطر برنامه‎ریزی نامناسب داخلی عملیاتی نشد و 21 درصد نیز در مسیر فعّالیتهای اداری جهاد دانشگاهی باقی مانده و محقق نشده است. 15 درصد از برنامه‎ها به خاطر تداخل با سایر برنامه‎ها محقق نشد و در نهایت 5 درصد هم به خاطر عدم هماهنگی از سوی سایر سازمان‎ها و نهادها، مقابل عملیاتی نگردید.

آقاسی با اشاره به فرایند توسعه ای مرکز اعلام کرد که در سال 1396، سایت تلفنی ایسپا توسعه و تعداد خطوط تلفن از 7 به 17 خط افزایش یافت. ماحصل توسعه سایت تلفنی، تکمیل بیش از پنجاه هزار پرسشنامه است که سهم سال 1396، بیست هزار و سهم سال 1397 بیش از سی هزار پرسشنامه است.

وی با تشریح وضعیت اجرای طرح های بازتاب های اجتماعی از مسائل روز کشور اعلام کرد که در طی هفت سال گذشته به طور تقریبی طرح های «مسائل روز» به صورت ملی انجام می پذیرد در حالی که در گذشته فقط در تهران انجام می شده است. همچنین ایسپا موفق شد در سال جاری تعداد 7 طرح خویش فرمائی را نیز انجام دهد. یکی از این طرح ها موج چهارم بررسی «نظرات زائران ایرانی اربعین» بود که در جای خود بسیار مورد توجه قرار گرفت و میز مطالعه تجربی اربعین در ایسپا راه‎اندازی شد. همچنین از شرکت کنندگان در راهپیمایی 22بهمن نیز نظرسنجی صورت گرفت و هفته گذشته هم آخرین موج «بازتاب‎های اجتماعی مسائل روز کشور» به سرانجام رسید.

او اضافه کرد یکی دیگر از مواردی که می‎توان به عنوان موفقیت ایسپا در سال جاری محسوب کرد، اجرای موج دوم برای سه طرح مهم پیمایشی است. در این سال موج دوم پیمایش ملی «سنجش فرهنگ سیاسی مردم ایران» با همکاری سه نهاد و مرکز دیگر و در اردی‎بهشت ماه به سرانجام رسید. همین طور عملیات گردآوری اطلاعات پیمایش ملی «نگرش مردم به مصرف مواد مخدر و روان‎گردان‎ها» به کارفرمائی ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری، به سرانجام رسیده و در حال حاضر همکارانم در حال استخراج یافته‎ها و نگارش گزارش هستند. در حال حاضر نیز موج دوم طرح پیمایش «نگرش جوانان به ازدواج و تشکیل خانواده» در حال اجراست و روزهای آخر عملیات گردآوری اطلاعات را پشت سر می‎گذارند.

آقاسی با اشاره به برنامه های توسعه ایسپا گفت هدف طراحی شده ایسپا در سال 97 ، ارتقا در بین جامعه دانشگاهی و سیاستمداران در سطح ملّی و بین‎المللی بود. از این رو برنامه‎های مختلف، ذیل 5 حوزه «اعتبار داده‎ها»، «تنوع و به روز بودن تکنیک‎های مورد استفاده و موضوعات مورد مطالعه»، «فعّالیت در حوزه‎های بین‎الملی» و در نهایت «ارتباطات و انتشار مناسب» طراحی گردید. جهت عملیاتی شدن اهداف برنامه توسعه مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)، کارگروه «تحقیقات افکارعمومی انجمن جامعه‎شناسی» توسط ایسپا راه‎اندازی شد و به عنوان عضو حقوقی «انجمن علمی جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری ایران» در آمدیم. همین‎طور به صورت فعّال در «کارگروه پایش افکارعمومی» شورای عالی امنیت ملّی حضور داشتیم. عضویت در «شورای فرهنگی – اجتماعی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‎های دفاع مقدس» و کمیته «امور دختران» معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری، نیز در کارنامه 97 ثبت گردید.

قابل ذکر است گزارش جامع از وضعیت مصرف شبکه‎های اجتماعی نیز در دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ارائه شد که با استقبال روبرو گردید. جهت بهره‎مندی بیشتر جامعه علمی از تولیدات مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران ایسپا فروشگاه اینترنتی ایسپا راه‎اندازی شد و کلیه کتاب‎ها(هفت کتاب) و بخشی از پرسش‎نامه‎ها و نیز گزارش‎ها(دو گزارش) جهت فروش بر روی سایت مرکز قابل بازیابی است. در واقع فروشگاه اینترنتی پرسشنامه های ایسپا شکل گرفته است.

آقاسی اعلام کرد محور اصلی فعّالیتهای پژوهشی ایسپا در سال جاری بررسی رفتار اعتراضی مردم ایران بود که مطابق همین برنامه پیمایش ملی بررسی «پتانسیل رفتارهای اعتراضی مردم ایران» طراحی گردید و وزارت کشور کارفرمایی آن را بر عهده گرفت. در حال حاضر چهارچوب مفهومی طراحی شده و منتظر نظر کارفرما برای اجرای پرسشنامه هستیم. همین طور گزارش جامعی از «گونه‎شناسی رفتارهای اعتراضی مردم ایران» تهیه شده و آماده ارائه می‎باشد.

رییس ایسپا اشاره کرد که یکی دیگر از خلاقیتهای مرکز در سال که پشت سر نهادیم، طراحی گزارش‎های تحلیلی-راهبردی است. ویژگی گزارش‎ها این است که از حجم کم برخوردار است امّا مبتنی بر یافته‎های پیمایش و نیز با پیوست تحلیل و بررسی مبتنی بر آینده می باشد که در سال جاری تعداد 4 گزارش با عناوین «الزامات و اقتضائات تعاملات جهان شیعی با تاکید بر رابطه دو کشور ایران و عراق»، «مردم ایران و ترکیه یکدیگر را چگونه ارزیابی می کنند»، «بحران؛ سرفصل تازه ای در روابط ایران و عربستان» و «اعتراضات ایرانی؛ معارض یا محافظ حاکمیت ملی در جمهوری اسلامی» آماده و ارسال شد. گزارش‎های تحلیل ثانویه با موضوعات «ایران در افق جوانان ایرانی»، «مصرف شبکه‎های اجتماعی»، «امید به آینده مردم ایران»، «تحولات دینداری در ایران(1395-1353)»، «اعتماد اجتماعی»، «بررسی وضعیت پوشش و حجاب» و  «روند تغییرات محبوبیت رئیس جمهور از سال 1392 تا 1396» آماده شده است.

وی با توضیح وضعیت انتشار کتاب ها اعلام کرد درحال حاضر کتاب جستارهایی در افکارعمومی جامعه ایران آماده انتشار شده است. چاپ دوم کتاب افکارعمومی و شبکه‎های اجتماعی مجازی که ویراست جدید است و اضافات قابل توجهی دارد نیز آماده شده است. همین طور جلد سوم کتاب کند و کاوهایی در جامعه ایرانی که حاوی پرسشنامه‎های مرکز از سال‎های 1389 تا 1392 می‎باشد نیز منتشر شد. جلد اول این کتاب هم نیز که در بازار موجود نیست به صورت مجدد منتشر شد و به زودی به وسیله فروشگاه اینترنتی قابل عرضه است.

آقاسی اعلام کرد جهت ارتقای فعّالیتهای پژوهشی مرکز شبکه برنامه سه گروه پژوهشی «فرهنگ سیاسی و رفتار انتخاباتی»، «تحولات دینداری»، «فرهنگ شهروندی و کیفیت زندگی» برای اخذ مجوز از معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی آماده و به این معاونت ارسال شده است. هفتمین تفاهم نامه این دوره کاری، با پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم منعقد شد که امیدواریم در سال آتی شاهد طراحی و اجرای برنامه های خوبی در این زمینه باشیم.

پیرامون امور شعب که شبکه ارتباطی و اجرائی ایسپا است نیز فعّالیتهای مهمی صورت پذیرفته که رییس ایسپا در این خصوص گفت  از جمله 4 جلسه شورای فنی مشورتی شعب با حضور معاونان فرهنگی منتخب تشکیل گردید که مطابق نظر مشورتی دوستان شاخص‎های رتبه بندی شعب مورد ارزیابی و بازبینی قرار گرفت و از سال آتی این ارزیابی‎ها به صورت جدید انجام خواهد شد. وی تاکید کرد همین‎طور برای آموزش مدیران اجرائی شعب استانی طرح اولویت سنجی آموزشی اجرا گردید. با توجه به محدودیتهای مالی نشست با مدیران اجرائی شعب به صورت ویدئو کنفرانس و با حضور معاون محترم فرهنگی جهاد دانشگاهی نیز برگزار شد. شایان ذکر است برای نخستین بار در طرح ملی «نگرش مردم به مصرف مواد مخدر و روان‎گردان‎ها» بیمه مسوولیت پرسشگران صورت پذیرفت که امید است در سالهای آتی نیز این امر برای سایر پروژه ها محقق شود.

رییس ایسپا خاطرنشان کرد که سال آینده نیز ایسپا به طور مجدد در برابر آزمون بزرگی قرار گرفته است و آن هم انتخابات خواهد بود. برای این امر نیز اجرای دو موج اختصاصی نظرسنجی شهرتهران، دو موج نظرسنجی ملی(حضوری)، چهار موج نظرسنجی ملی(تلفنی) و دو موج نظرسنجی ملی با همکاری شعب استانی صورت پذیرفته است که امید است با هدایت و حمایت هیات مدیره محترم محقق گردد. همچنین برای گسترش استفاده از نرم افزار نظرسنجی سبز نیز تصمیمات جدی اتخاذ خواهد شد.